Δευτέρα 29 Νοεμβρίου 2010

Η πειθώ στον επιστημονικό λόγο



Ο Επιστημονικός Λόγος είναι λόγος:
  • ερμηνευτικός
  • αποδεικτικός
  • περιγραφικός
με οικείο  ή  ψυχρό επιστημονικό ύφος 
ή  εκλαϊκευμένο  , όταν  στοχεύει στη διδακτική χρήση του .

Τα μέσα του Επιστημονικού Λόγου :
  •  τεκμηριωμένο επιχείρημα / λογική αλληλουχία 
  • αναφορική λειτουργία γλώσσας
  • αποδεικτικός , ερμηνευτικός , περιγραφικός  λόγος

Τα κυριότερα γνωρίσματα του επιστημονικού λόγου είναι:

  • η χρήση ειδικού επιστημονικού λεξιλογίου
  • προσεκτική τεκμηρίωση μιας άποψης με έγκυρα επιστημονικά δεδομένα.
  • κριτική στάση απέναντι στη βιβλιογραφία, επιδίωξη της αντικειμενικότητας.
  • σαφήνεια και ακρίβεια στη διατύπωση.
  • αυστηρή λογική οργάνωση του κειμένου.
  • οι αξιολογικές κρίσεις και τα τεκμήρια είναι ευδιάκριτα.
  • επίκληση στη λογική

Κυριακή 21 Νοεμβρίου 2010

Πολιτική μπουρδολογία


Παραδείγματα πολιτικού (και όχι μόνον) λόγου προς αποφυγήν.
Υλικό που πριν χρόνια εντοπίστηκε στο διαδίκτυο.
Για μεγένθυση και ανάγνωση πατήστε πάνω στην φωτογραφία.

Πέμπτη 11 Νοεμβρίου 2010

Έκθεση: Ανθρώπινα δικαιώματα


 Ι. Το θέμα
Μπορεί τα ανθρώπινα δικαιώματα να έχουν και τυπικά κατοχυρωθεί απ' τη διεθνή κοινότητα, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις παρατηρούνται σοβαρές παραβιάσεις. Να αναφερθείτε στις σημαντικότερες ανάμεσα τους, εστιάζο­ντας την προσοχή σας στις αναπτυγμένες χώρες του δυτικού κόσμου. Υποθέ­στε ότι το κείμενο σας (500-600 λέξεις) θα δημοσιευτεί σε μια εφημερίδα της περιοχής σας.

ΙΙ. Οι μαθητές καταγράφουν τις παραβιάσεις των Α.Δ.:
  • από την ανάπτυξη της τεχνολογίας (κάμερες, internet, συσκευές καταγραφής, ΜΜΕ, κλπ)
  • από τις καταχρήσεις των πολιτικών
  • από τις πολιτικές – στρατιωτικές παρεμβάσεις των ισχυρών πχ. Αμερικής
  • περιορισμός - διώξεις με δικαιολογία την τρομοκρατία
  • στη λειτουργία των σωφρονιστικών ιδρυμάτων (σωματική – ψυχολογική βία)
  • στη προστασία της εργασίας (ανεργία, άστεγοι)
  • στη χρήση του διαδικτύου
  • στην αντιμετώπιση των μεταναστών (ρατσισμός, ξενοφοβεία)
  • στην παρεχόμενη εκπαίδευση (απουσία υποδομών, λειτουργικός αναλφαβητισμός)
  • στην προστασία του περιβάλλοντος (μόλυνση, καταπάτηση, καταστροφή)
  • στην προστασία των παιδιών (κακοποιήσεις, βιασμοί, παιδική πορνεία κλπ)
  • στον εργασιακό χώρο (γυναίκες, μετανάστες, παιδιά)
ΙΙΙ. Οι κίνδυνοι που απειλούν τα ανθρώπινα δικαιώματα
  •  η καλλιέργεια του ατομικισμού και του ωφελιμισμού
  • η επικράτηση της ασυδοσίας
  • η χρήση αθέμιτων μέσων για την προώθηση των προσωπικών συμφερόντων
  • η αναπαραγωγή μορφών κοινωνικής εκμετάλλευσης και αδικίας
  • η αποδυνάμωση του δημοκρατικού πολιτεύματος
  • η αδρανοποίηση των πολιτών
  • η ανάπτυξη νέων μορφών εξουσιαστικού ελέγχου (π.χ. ηλεκτρονική παρακολούθηση)
  • η περιστολή κοινωνικών, πολιτικών και συνδικαλιστικών δικαιωμάτων στο όνομα της δημόσιας ασφάλειας
  • η ιδεολογική χειραγώγηση και ο αδιόρατος έλεγχος που τα ΜΜΕ ασκούν στη σκέψη και στη συμπεριφορά των πολιτών
 
ΙV. Κείμενο μαθητή που γράφηκε στην τάξη. Δεν είναι το αρτιότερο, υπάρχουν αστοχίες και γι’ αυτό ακριβώς χρησιμοποιήθηκε ως άσκηση αξιολόγησης κατά τη διόρθωση

Ανθρώπινα δικαιώματα: Τυπική κατοχύρωση ή ουσιαστική εφαρμογή τους;

Διαβαίνοντας τον 21ο αιώνα όλοι γνωρίζουν την κατοχύρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τις περισσότερες χώρες του πλανήτη, παρόλο που δυστυχώς καθημερινά εντοπίζεται η καταπάτησή τους όχι μόνο στις αναπτυσσόμενες χώρες αλλά και στα ανεπτυγμένα δυτικά κράτη.  Έτσι ο σεβασμός και η προστασία των δικαιωμάτων είναι πλέον σχεδόν τυπική.
Οι αιτίες για την κατάσταση αυτή ποικίλουν, όμως ως κύρια αναδεικνύεται η τοποθέτηση του χρήματος στο κέντρο, επειδή έχει γίνει αυτοσκοπός των ανθρώπων που ασταμάτητα αγωνίζονται για να το πολλαπλασιάσουν. Αυτό ενισχύθηκε από τη βιομηχανική και τεχνολογική επανάσταση, οι οποίες ναι μεν έλυσαν κυριολεκτικά τα χέρια των ανθρώπων, αλλά και τους οδήγησαν σ’ ένα διαρκές παιχνίδι ενός σκληρού ανταγωνισμού. Έτσι «αξιοπρεπέστατοι» κύριοι που συγκεντρώνουν μεγάλο μέρος της εξουσίας πάνω τους, καθημερινά καταπατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα τόσο σε ατομικό, όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.
Είναι θλιβερό στην εποχή μας να ερχόμαστε αντιμέτωποι με τέτοια φαινόμενα. Γεγονός είναι ότι υπάρχουν άνθρωποι που στερούνται βασικά πράγματα, όπως την ελευθερία τους, στις πιο σημαντικές εκφράσεις της. Για παράδειγμα διάφοροι ηγέτες ή κάποιοι αυτοαποκαλούμενοι «προστάτες των λαών» και μαχητές υψηλών αξιών και ιδανικών, εκμεταλλεύονται το εργατικό δυναμικό, καταχρώνται την εξουσία τους και ουσιαστικά καταπατούν τη δημοκρατία, αφού επιβάλλουν τη θέλησή τους. Καθημερινά επίσης εξευτελίζεται η ανθρώπινη αξιοπρέπεια σε πολλές περιοχές του πλανήτη και ασκείται μεγάλη ψυχολογική πίεση σε άτομα ή ομάδες που περιθωριοποιούνται λόγω διαφορετικότητας. Δε γίνεται να παραλειφθούν οι αμέτρητες διώξεις, συλλήψεις, κρατήσεις, η τρομοκρατία ή ακόμα και η παραβίαση της ατομικής περιουσίας που σημειώνονται συνεχώς.
Τα δικαιώματα των ανθρώπων δεν είναι μόνο ατομικά και  κοινωνικά, καθώς ο άνθρωπος ως κοινωνικό ον σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας του λειτουργούσε και οργανώνονταν σαν σύνολο. Είναι εξωφρενικό, στις χώρες του λεγόμενου πολιτισμένου κόσμου, οι εταιρείες και τα «θηρία» της οικονομίας να καταστρέφουν μέρα με τη μέρα το φυσικό περιβάλλον και οι άνθρωποι να μη μπορούν να πιουν καθαρό νερό, να μην υπάρχει καθαρός αέρας, να στερούν γενικά από τον άνθρωπο τη φύση, με συνέπειες σοβαρές, κυρίως για την υγεία του. Παιδιά και ενήλικες να στερούνται την παιδεία, την υγεία και να ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες φτώχειας, ενώ μόλις ένα μικρό ποσοστό του συνολικού πλούτου θα επαρκούσε για την εξασφάλιση ενός κομματιού ψωμιού, σύμφωνα με έρευνες του ΟΗΕ. Επιπροσθέτως, σχεδόν αδιανόητο είναι να υπάρχει παιδική εργασιακή εκμετάλλευση, αλλά και εμπόριο ανθρώπων και κυρίως παιδιών.
Συνοψίζοντας, έχουν περάσει σχεδόν 60 χρόνια από τη διακήρυξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όμως η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα καθώς εφαρμόζονται μόνο τυπικά. Επίσης, σημαντικό είναι ο καθένας να πλαισιώνεται από μια ανθρωπιστική παιδεία η οποία θα τον οδηγεί στην αντίληψη ότι ο άνθρωπος είναι το κέντρο όλων, έχει δικαιώματα αλλά και υποχρεώσεις που σταματούν εκεί που αρχίζουν του άλλου.  [Λέξεις 444]


V. Προτεινόμενη  δομή μιας ανάπτυξης. [Για έκτακτες περιπτώσεις]
·         1. Πρόλογος
Η διαπίστωση του προβλήματος σήμερα, αν και υπάρχει πια θεσμοθετημένη κατοχύρωση των Α.Δ.

·         2. Το Κύριο Μέρος
Αναφορά γενικά σε περιπτώσεις Α.Δ. σήμερα. Το ιδιαίτερο και λυπηρότερο είναι πως καταπατώνται και σε χώρες του δυτικού «πολιτισμένου» χώρου.
Περιπτώσεις καταπάτησης Α.Δ. σε δυτικές χώρες (ανάπτυξη 3-4 παραγράφων)

·        3.  Επίλογος
Η ανάγκη συμβολής του ατόμου για την υπεράσπιση των Α.Δ.    ή
Η κατανόηση του προβλήματος μπορεί να είναι η απαρχή της υπέρβασής του ή
Δεν αρκούν οι Διακηρύξεις και οι φορείς αλλά…

Τρίτη 9 Νοεμβρίου 2010

Η πειθώ στον πολιτικό λόγο


 1.
Με τον πολιτικό λόγο ο πομπός επιθυμεί να πείσει το δέκτη:
  • να πάρει κάποιες αποφάσεις ή
  • να προβεί σε κάποια ενέργεια.
 2.
Ο δέκτης πρέπει να πεισθεί  ότι η απόφαση του εί­ναι σύμφωνη
με τα δικά του προσωπικά συμφέροντα
και με τα συμφέροντα του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου στο οποίο ανήκει.

 3.
Ο πολιτικός λόγος χαρακτηρίζεται:
  • από λογική επιχειρηματολογία (βέβαια),
  • αλλά συχνά χαρακτηρίζεται και από έντονη συναισθηματική  φόρ­τιση
  • και από ρητορεία.
 4.
Ο πολιτικός λόγος συνδέεται με την εξουσία
ορισμένες φο­ρές στοχεύει στην παραπλάνηση ή στον εκφοβισμό του ακροατηρίου,
έτσι ώστε να εξα­σφαλιστεί η άκριτη αποδοχή από το δέκτη (ακροατήριο) των σκοπών και των αποφάσεων του πομπού.

5.
Τότε  η αποδεικτική ισχύς των επιχειρημάτων αντικαθίσταται από αυταπόδεικτες έννοιες
ή  από λέξεις με τέτοια ηθική διάσταση ("έθνος", "λαός", "εθνι­κή σωτηρία" κτλ.),  που εμποδίζουν το λογικό έλεγχο  και παγιδεύουν το δέκτη.

6.
Όταν ο πολι­τικός λόγος παίρνει αυτή τη μορφή, με την παραποίηση των εννοιών και τη στρέβλωση των αξιών, γίνεται προπαγάνδα.

Δευτέρα 1 Νοεμβρίου 2010

Έκθεση: Ανεργία πτυχιούχων


Ι. Το θέμα:
Να αναπτύξετε (400 - 500 λέξεις) τις αιτίες του φαινομένου της ανεργίας των πτυχιούχων στη χώρα μας. Να έχετε υπόψη σας πως το κείμενο σας αποτελεί εισήγηση σε μια σχετική συζήτηση που διεξάγεται στο σχολείο σας.

ΙΙ. Αιτίες της ανεργίας των πτυχιούχων στη χώρα μας
Αιτίες (υπαρκτές ή ανύπαρκτες) που αναφέρουν οι μαθητές στα κείμενά τους

Α.α.
Αίτιο
Αρ. Μαθητών
1
Εκπαιδευτικό σύστημα ανεπαρκές - κακό
10
2
Εξειδίκευση μεγάλη – ανάγκες που δεν καλύπτονται
10
3
Κράτος – πολιτικό σύστημα (ρυθμίσεις, νοοτροπία)
8
4
Μεγάλος αριθμός πτυχιούχων
8
5
Τεχνολογίας ανάπτυξη
6
6
Μετανάστες (μεγάλος αριθμός)
5
7
Οικογένεια (οι απόψεις της)
5
8
Οικονομική κρίση – οικονομική ανέχεια
(μείωση διορισμών, απολύσεις, λιγότερες προλήψεις κλπ)

5
9
Επαγγέλματα κορεσμένα
4
10
Απουσία ουσιαστικής τεχνικής εκπαίδευσης
3
11
Επιλογή επαγγέλματος λανθασμένη
3
12
Κοινωνικές αντιλήψεις για τα  επαγγέλματα
3
13
Οι νέοι (εύκολο κέρδος, ανασφάλειες, απόψεις)
3
14
Υποβάθμιση ανθρωπιστικών σπουδών
3
15
Ανάγκες για μικρό αριθμό πτυχιούχων-εργαζομένων
2
16
Ανταγωνισμός μεγάλος
2
17
Αστυφιλία
2
18
Μ.Μ.Ε. (προβολή άσχετων προτύπων)
2
19
Παραγκωνισμός της επιστημονικής έρευνας
2
20
Πτυχιούχοι ξένων πανεπιστημίων προτιμούνται
2
21
Απουσία επαγγελματικής  εμπειρίας
1
22
Απουσία σεβασμού – αίσθησης προσφοράς
1
23
Εξειδίκευσης έλλειψη
1
24
Επαγγελματικές θέσεις που «κληρονομούνται»
1
25
Μείωση θέσεων εργασίας
1
26
Μεταφορά  εταιριών σε άλλες χώρες (επιδίωξη κέρδους)
1
27
Μη σύνδεση Α.Ε.Ι.  με αγορά εργασίας
1
28
Παραγκωνισμός επαγγελμάτων με προοπτικές
1
29
Πολυθεσία εργαζομένων
1
30
Ρατσισμός
1
31
Φτώχεια και οι ελλείψεις που προκαλεί
1

 ΙΙΙ. Οι βασικότερες αιτίες της ανεργίας των πτυχιούχων στη χώρα μας

  • Αναντιστοιχία  της εκπαίδευσης με τις κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες της Ελλάδας.
  • Το εκπαιδευτικό σύστημα υποβαθμίζει τους τεχνικοεπαγγελματικούς κλάδους και τη χειρωνακτική εργασία.
  • Η νοοτροπία της οικογένειας για τα επιστημονικά επαγγέλματα που προσφέρουν κοινωνική αναγνώριση και άνοδο.
  • Οι επικρατούσες κοινωνικές αντιλήψεις για τα επαγγέλματα και την κοινωνική θέση.
  • Η αστυφιλία που προηγήθηκε συσσώρευσε πτυχιούχους στα αστικά κέντρα.
  • Οι δύσκολες συνθήκες που επικρατούν στα μη «επιστημονικά» επαγγέλματα (εργοστάσια, οικοδομές κλπ.)
  • Η υπάρχουσα οικονομική κρίση
 
IV. Κείμενο μαθητή που γράφηκε στην τάξη. Δεν είναι το αρτιότερο, υπάρχουν αστοχίες και γι’ αυτό ακριβώς χρησιμοποιήθηκε ως άσκηση αξιολόγησης κατά τη διόρθωση (βλ. π.χ. την παράγραφο για τους μετανάστες που, τουλάχιστον μέχρι σήμερα στη χώρα μας, δεν αποτελούν αιτία ανεργίας των πτυχιούχων  ή την απουσία κάθε αναφοράς σε κοινωνικά και οικογενειακά στερεότυπα κλπ).

Αγαπητοί καθηγητές, γονείς και μαθητές,
ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει η νέα γενιά είναι το πρόβλημα της ανεργίας. Έπειτα από χρόνια στο χώρο της εκπαίδευσης, κάνοντας θυσίες, κοπιάζοντας ο Έλληνας νέος δεν μπορεί να έχει ένα σίγουρο μέλλον. Η κοινωνία δε μπορεί να συνδράμει και η μάστιγα που ακούει στο όνομα ανεργία αυξάνεται συνεχώς με γοργούς ρυθμούς. Τι ευθύνεται όμως για το γεγονός ότι οδηγηθήκαμε σ’ αυτή την κατάσταση;
Αρχικά, ένα από τα βασικά αίτια του φαινομένου είναι ο μεγάλος αριθμός πτυχιούχων και αριστούχων που συνεχώς αυξάνεται. Για το γεγονός αυτό ευθύνη φέρει η ίδια η ελληνική κοινωνία η οποία έχει δημιουργήσει την αντίληψη ότι υπάρχουν κοινωνικά αποδεκτά και μη αποδεκτά επαγγέλματα. Έτσι έχει δημιουργηθεί μια τάση υπερτίμησης των «πνευματικών» επαγγελμάτων έναντι των χειρονακτικών. Το παραπάνω έχει ως αποτέλεσμα τη συγκέντρωση μεγάλου αριθμού υποψήφιου ανθρωπίνου εργασιακού δυναμικού σε ορισμένους μόνο εργασιακούς κλάδους, οι οποίοι υπόσχονται κοινωνική αναγνώριση και μεγάλες αμοιβές. Φυσικό επακόλουθο είναι να μην εξασφαλίζονται θέσεις εργασίας για όλους.
Ακολούθως, ένα ακόμη αξιοσημείωτο αίτιο του φαινομένου είναι το γεγονός ότι η χώρα βρίσκεται σε μια εποχή οικονομικής κρίσης και το χρήμα δε ρέει στην αγορά. Άρα από τη στιγμή που οι εργοδότες δεν μπορούν να εξασφαλίσουν κέρδη και πολλές φορές ζημιώνονται, αναγκάζονται να μειώσουν τις εργασιακές θέσεις στις επιχειρήσεις τους, προσπαθώντας  να περιορίσουν τη ζημιά που βιώνουν οικονομικά. Παρόμοια είναι και η κατάσταση στο δημόσιο τομέα όπου το κράτος περικόπτει συνεχώς μισθούς. Από το γεγονός αυτό ο καθένας μπορεί να καταλάβει ότι δεν είναι εφικτό να γίνουν και νέες προσλήψεις.
Μια εξίσου σημαντική αιτία του φαινομένου της ανεργίας είναι το γεγονός ότι αρκετές εταιρίες και κυρίως βιομηχανίες στο βωμό του κέρδους αναζητούν εργασιακό ανθρώπινο δυναμικό σε χώρες που έχουν χαμηλότερο βιοτικό επίπεδο και όπως είναι λογικό χαμηλότερους μισθούς. Έτσι τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργηθεί ένα ρεύμα επιχειρηματιών οι οποίοι αναζητούν την τύχη τους στις χώρες των Βαλκανίων, ιδιαίτερα στη Βουλγαρία.
Τέλος,  μια σημαντική αιτία για τη διατήρηση του φαινομένου είναι η διαρκής αύξηση του αριθμού των οικονομικών μεταναστών που «μετακομίζουν» στην Ελλάδα από φτωχότερες χώρες κυρίως γειτονικές, αναζητώντας θέσεις εργασίας με καλύτερους μισθούς.  Μάλιστα ιδιαίτερα από φτωχές Ευρωπαϊκές χώρες, πλέον επιτρέπεται η ελεύθερη μετανάστευση σε άλλες ευρωπαϊκές, γεγονός που τινάζει ακόμα πιο ψηλά τον αριθμό των μεταναστών. Έτσι όλοι αυτοί οι μετανάστες καταλαμβάνουν θέσεις εργασίας δυσκολεύοντας ακόμη περισσότερο την  κατάσταση, από τη στιγμή κιόλας που δουλεύουν με μικρότερους μισθούς από αυτούς που διεκδικούν οι Έλληνες υποψήφιοι.
Συγκεφαλαιώνοντας, το φαινόμενο της ανεργίας αυξάνεται ραγδαία και δείχνει ανεξέλεγκτο. Έτσι όλοι οι φορείς, πολιτεία, κοινωνία, ακόμα και εμείς, ο καθένας ατομικά, πρέπει να συμβάλουμε ώστε να εξαλειφθεί  το φαινόμενο. Σε περίπτωση που κάτι τέτοιο δε συμβεί, το μέλλον μας κρίνεται αρκετά δυσοίωνο. Όλοι μαζί, μαθητές, γονείς και καθηγητές πρέπει να αντιδράσουμε.
Ευχαριστώ για την προσοχή σας.                                                          (Λέξεις 457)