Κυριακή 30 Ιανουαρίου 2011

Άσκηση περίληψης ΙΙΙ


Μια γενιά άπληστων παιδιών δημιουργούν οι μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις με συνεργούς φυσικά τους γονείς, καθώς η γήρανση του πληθυσμού στις ανεπτυγμένες οικονομικά χώρες τις εξωθεί να χαμηλώσουν ολοένα και περισσότερο τον μέσο όρο ηλικίας του δυνάμει καταναλωτικού τους κοινού. Από πολύ νεαρή ηλικία λοιπόν τα παιδιά βρίσκονται στο στόχαστρο των διαφημιστών, γίνονται αντικείμενα στυγνής εκμετάλλευσης και συγκροτούν μια αγορά πολύτιμη για κάθε μεγάλη εταιρεία που σέβεται τον εαυτό της.
Λόγω των σύγχρονων δημογραφικών τάσεων, συρρικνώνεται δραματικά ο αριθμός των καταναλωτών, με αποτέλεσμα να καθίστανται οι πωλήσεις σε ανηλίκους απαραίτητες για την επιβίωση των επιχειρήσεων. Έτσι δαπανούν δισεκατομμύρια δολάρια για να εδραιωθούν στο υποσυνείδητο των παιδιών, μια προσπάθεια, την οποία οι κακόβουλοι θα μπορούσαν να αποκαλέσουν «αποπλάνηση ανηλίκου» ή «ασκήσεις διαμόρφωσης συλλογικού γούστου». Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι οι περισσότερες μεγάλες εταιρείες, όπως η Ferrero, η Kraft foods και η Haribo, αρνούνται να αποκαλύψουν τα ακριβή ποσά που δαπανούν για παιδικές διαφημίσεις.
Βέβαια οι διαφημιστές ξέρουν πως η πραγματική ισχύς στο πεδίο της κατανάλωσης είναι οι ενήλικες, συνεπώς είναι και οι σημαντικότεροι συνεργάτες τους στη διαμόρφωση της καταναλωτικής συμπεριφοράς των παιδιών. Οι γονείς έχουν τα χρήματα. Πληρώνουν τις Barbie, τις αποκριάτικες στολές Disney και το ποδήλατο μάρκας ΒΜW (ακριβώς όπως ο μπαμπάς!). Γι' αυτό τον λόγο καθορίζει την καταναλωτική συμπεριφορά των παιδιών η αντίστοιχη στάση των γονιών τους.
Καίριο ρόλο στη δημιουργία των άπληστων παιδιών παίζει το ευρέως διαδεδομένο στις δυτικές κοινωνίες σχήμα 4 - 2 - 1, δηλαδή τέσσερις παππούδες, δύο γονείς με την προσοχή τους στραμμένη αποκλειστικά σε ένα μοναχοπαίδι. Πλανάται αν πιστεύει κανείς ότι οι διαφημιστικές εκστρατείες απευθύνονται μόνο σε ευκατάστατους. Η φτώχεια ελάχιστη σχέση έχει με την καταναλωτική συμπεριφορά, και τα παιδιά, ανεξάρτητα από την κοινωνική τους διαστρωμάτωση, μαθαίνουν ότι είναι ωραίο να απολαμβάνει κανείς πού και πού κάποια σπατάλη. Σταδιακά η κατανάλωση εξελίσσεται σε σημαντική πηγή αυτοεκτίμησης για τους εφήβους.
Όσο μεγαλώνουν τα παιδιά, τόσο οι διαφημιστικές εκστρατείες αρχίζουν να απευθύνονται άμεσα σ' αυτά εγκαταλείποντας πλέον τους γονείς. Και βασικό μέσο προώθησης των προϊόντων στα παιδιά παραμένει η τηλεόραση. Μόνο που οι επιχειρήσεις δεν ανταγωνίζονται πλέον για τις τηλεοπτικές ζώνες, αλλά για τη θέση τους στα ίδια τα προγράμματα. Ολοκληρωμένες σειρές κινουμένων σχεδίων δημιουργούνται για να πωληθούν τα αντίστοιχα προϊόντα.
Η Σουηδία έχει απαγορεύσει όλες τις διαφημίσεις της τηλεόρασης που στοχεύουν σε παιδιά και ενδέχεται να ακολουθήσουν το παράδειγμα της και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ακόμη και το Βατικανό εξέδωσε πριν λίγα χρόνια φυλλάδιο για τη δεοντολογία της διαφήμισης, στο οποίο κατακεραυνώνει τις εκστρατείες που εκμεταλλεύονται την αθωότητα της παιδικής ηλικίας. Από την πλευρά τους οι διαφημιστικές εταιρείες και οι επιχειρήσεις απορρίπτουν για ευνόητους λόγους την πλήρη απαγόρευση των παιδικών διαφημίσεων, αφού τα διαφαινόμενα κέρδη είναι υπερβολικά θελκτικά. Και δεν πρόκειται μόνο για τις επιχειρήσεις που παράγουν και πωλούν παιδικά προϊόντα. Στο «Sports Illustrated για παιδιά», μια ειδική έκδοση του γνωστού περιοδικού που απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 8 ως 14 ετών, υπάρχουν διαφημίσεις αυτοκινητοβιομηχανιών, εταιρειών ηλεκτρονικών υπολογιστών, καθώς και μιας αλυσίδας ξενοδοχείων.
Μέχρι και να τοποθετήσουν τα χρήματα τους σε αμοιβαίο κεφάλαιο για παιδιά προτείνει στους ανήλικους επενδυτές μια αμερικανική εταιρεία!
Να κάνετε περίληψη του κειμένου σε μια παράγραφο 100-110 λέξεων

Πλαγιότιτλοι:
1.       Οι πολυεθνικές επιχειρήσεις στρέφονται στους ανήλικους καταναλωτές με τη δικαιολογία της συρρίκνωσης του καταναλωτικού κοινού λόγω της γήρανσης του πληθυσμού.
2-3    Δαπανούν τεράστια ποσά σε παιδικές διαφημίσεις γνωρίζοντας βέβαια ότι οι γονείς είναι αυτοί που πληρώνουν.
4        Στις δυτικές κοινωνίες όπου το μοναχοπαίδι είναι κανόνας, πείθουν γονείς και παππούδες –όχι μόνο τους ευκατάστατους- να ξοδεύουν αλόγιστα γι’ αυτό.
5        Εφόσον η καλύτερη διαφήμιση γίνεται στην τηλεόραση, οι επιχειρήσεις δημιουργούν ειδικές εκπομπές για να προωθούν τα προϊόντα.
6        Η Σουηδία απαγόρευσε κάθε τηλεοπτική διαφήμιση προκαλώντας την αντίδραση των διαφημιστικών επιχειρήσεων, γιατί τα κέρδη τους είναι τεράστια. Μάλιστα προτιμούν τη διαφήμιση στα παιδιά ακόμη και επιχειρήσεις που τα προϊόντα τους λογικά απευθύνονται στο ενήλικο κοινό.

Πρόταση περίληψης:
Το κείμενο αναφέρεται στις πολυεθνικές επιχειρήσεις που στρέφονται στους ανήλικους καταναλωτές με τη δικαιολογία της συρρίκνωσης του καταναλωτικού κοινού λόγω της γήρανσης του πληθυσμού. Δαπανούν τεράστια ποσά σε παιδικές διαφημίσεις γνωρίζοντας βέβαια ότι οι γονείς είναι αυτοί που πληρώνουν. Στις δυτικές κοινωνίες όπου το μοναχοπαίδι είναι κανόνας, πείθουν γονείς και παππούδες –όχι μόνο τους ευκατάστατους- να ξοδεύουν αλόγιστα γι’ αυτό. Εφόσον η καλύτερη διαφήμιση γίνεται στην τηλεόραση, οι επιχειρήσεις δημιουργούν ειδικές εκπομπές για να προωθούν τα προϊόντα. Η Σουηδία απαγόρευσε κάθε τηλεοπτική διαφήμιση προκαλώντας την αντίδραση των διαφημιστικών επιχειρήσεων, γιατί τα κέρδη τους είναι τεράστια. Μάλιστα προτιμούν τη διαφήμιση στα παιδιά ακόμη και επιχειρήσεις που τα προϊόντα τους λογικά απευθύνονται στο ενήλικο κοινό.

Άσκηση περίληψης ΙΙ



Ο homo sapiens γίνεται homo videns, o "άνθρωπος που γνωρίζει" μετατρέπεται σε "άνθρωπο που βλέπει" και η τηλεόραση γίνεται το "ρέκβιεμ της σκέψης".
Το τελευταίο βιβλίο του ιταλού πολιτειολόγου και συνταγματολόγου Τζοβάνι Σαρτόρι είναι ένας λίβελος κατά της τηλεόρασης και συγκεκριμένα κατά της ενημέρωσης μέσω της εικόνας που αυτή προσφέρει. Η ενημέρωση του είδους αυτού, υποστηρίζει στο βιβλίο του "Homo videns" (ο άνθρωπος που βλέπει), διαφθείρει τη δημοκρατία, χειραγωγεί την κοινή γνώμη, προσδιορίζει την ηγετική τάξη, δημιουργεί τον "βιντεο-ηγέτη", αφαιρεί τη σημασία των κομμάτων και θεσμών, μειώνει το επίπεδο της κριτικής σκέψης των πολιτών. Και όταν η αλλαγή από τον homo sapiens στον homo videns ολοκληρωθεί, τα βιβλία και η σκέψη με ιδέες και έννοιες θα αχρηστευθούν και η κυριαρχία των εικόνων θα οδηγήσει το ανθρώπινο είδος στην πνευματική ατροφία της "ηλεκτρονικής μοναξιάς".
Ο Σαρτόρι καταστροφολογεί εσκεμμένα στο βιβλίο του για να προκαλέσει πολεμική. Η βασική υπόθεσή του, "να βλέπεις δεν σημαίνει και να καταλαβαίνεις", και η θέση του, ότι "οι τηλε- άνθρωποι θα είναι αιώνια βιντεο-μωρά" εφόσον η κυριαρχία της εικόνας θα αντικαταστήσει την κυριαρχία του λόγου και της γλώσσας, μπορεί κάλλιστα να αμφισβητηθεί - από καταβολής τηλεοράσεως διανοούμενοι προειδοποιούν για τις "κοσμογονικές" αλλαγές που θα επιφέρει στον άνθρωπο - ή και να επικριθεί ως ελιτίστικη άποψη για τον πολιτισμό. Αλλά το μεγάλο θέμα που θίγει ο ιταλός συνταγματολόγος είναι οι συνέπειες της "βιντεο-ενημέρωσης" για τη δημοκρατία.
Ο Σαρτόρι αρνείται τη θέση ότι, επειδή η τηλεόραση μεταφέρει σε εκατομμύρια σπίτια ένα τεράστιο όγκο ειδήσεων, κάνει τον κόσμο ένα τεράστιο "χωριό". Η τηλεόραση, υποστηρίζει, βάζει τον κόσμο να βλέπει ό,τι εκείνη θέλει, χειραγωγεί με τη μεγαλύτερη ευκολία, μετατρέπει τα πάντα σε θέαμα, προσδίδει στην πολιτική συγκινησιακή διάσταση και στην πραγματικότητα προσφέρει λιγότερη ενημέρωση από οποιοδήποτε άλλο μέσο, τη "βιντεο-ενημέρωση", η οποία φτωχαίνει την είδηση και δεν επιτρέπει την κατανόηση. Το αποτέλεσμα είναι, αφενός ένας φαύλος κύκλος ανάμεσα στις σφυγμομετρήσεις της κοινής γνώμης και τη "βιντεο-εξουσία" (η ΤV ενημερώνει λίγο και άσχημα για ένα θέμα, ο πολίτης ερωτάται από τα ινστιτούτα δημοσκοπήσεων και απαντάει για πράγματα για τα οποία "γνωρίζει" λίγα ή τίποτε, οι πολιτικοί προσανατολίζονται βάσει των απαντήσεων αυτών) και αφετέρου ο "βιντεο-ηγέτης", ο πολιτικός που δεν δίνει μηνύματα, αλλά "αντιπροσωπεύει" το μήνυμα. Ο Σαρτόρι παραδέχεται ότι δεν έχει συνταγές, θεωρεί ωστόσο σημαντικό να καταλάβει κανείς ότι η "βιντεο-ενημέρωση" δεν έχει σχέση με τη δημοκρατία και ότι μπορεί να κάνει τις χώρες "να οδηγηθούν από οδηγούς χωρίς δίπλωμα".             (Το θέμα των πανελλαδικών 1999 Β’ Λυκείου)

Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου σε 90 - 110 λέξεις το πολύ, χωρίς δικά σας σχόλια.


Το θέμα:       Παρουσιάζεται και σχολιάζεται το βιβλίο του Σαρτόρι Homo Videns

  • Μια άποψη του Σαρτόρι. [εισαγωγικά]
  • Ο Σαρτόρι επικρίνει την τηλεοπτική ενημέρωση επειδή χειραγωγεί πολιτικά και νεκρώνει τη σκέψη.
  •  Oσυντάκτης θεωρεί, υπερβολική και καθόλου πρωτότυπη την κριτική αυτή και μεταφέρει τις απόψεις του συγγραφέα για τις συνέπειες της τηλεοπτικής ενημέρωσης στη δημοκρατία.
  • Η τηλεόραση εμμένει στο θεαματικό και συγκινησιακό στοιχείο, παγιδεύει τους πολίτες και προσφέρει επιφανειακή ενημέρωση. Έτσι, διαμορφώνει πλασματική εικόνα της κοινής γνώμης, η οποία με τη σειρά της παγιδεύει τους πολιτικούς και αναδεικνύει το πρότυπο του «βιντεο-ηγέτη». Ο Σαρτόρι δεν έχει λύσεις, θεωρεί ωστόσο σημαντικό να κατανοηθεί ότι η τηλεοπτική ενημέρωση δεν προωθεί τη δημοκρατία
 Πρόταση περίληψης:
Ο συντάκτης του κειμένου παρουσιάζει και σχολιάζει το βιβλίο του Σαρτόρι Homo Videns Σ' αυτό ο Σαρτόρι επικρίνει την τηλεοπτική ενημέρωση επειδή χειραγωγεί πολιτικά και νεκρώνει τη σκέψη. O συντάκτης θεωρεί, υπερβολική και καθόλου πρωτότυπη την κριτική αυτή. Στη συνέχεια μεταφέρει τις απόψεις του συγγραφέα για τις συνέπειες της τηλεοπτικής ενημέρωσης στη δημοκρατία. Σύμφωνα με αυτές, η τηλεόραση εμμένει στο θεαματικό και συγκινησιακό στοιχείο, παγιδεύει τους πολίτες και προσφέρει επιφανειακή ενημέρωση. Έτσι, διαμορφώνει πλασματική εικόνα της κοινής γνώμης, η οποία με τη σειρά της παγιδεύει τους πολιτικούς και αναδεικνύει το πρότυπο του «βιντεο-ηγέτη». Ο Σαρτόρι δεν έχει λύσεις, θεωρεί ωστόσο σημαντικό να κατανοηθεί ότι η τηλεοπτική ενημέρωση δεν προωθεί τη δημοκρατία
 

Παρασκευή 14 Ιανουαρίου 2011

Τρόποι ανάπτυξης παραγράφου


Οι πιο συνηθισμένοι τρόποι ανάπτυξης μιας παραγράφου είναι: 
(Από το Βιβλίο της Γλώσσας της Γ’ Λυκείου)

(1) με Παραδείγματα,
(2) με Σύγκριση και Αντίθεση,
(3) με Αιτιολόγηση,
(4) με Ορισμό,
(5) με Διαίρεση,
(6) με Αίτια και Αποτελέσματα,
(7) με Αναλογία
(8) με Συνδυασμό μεθόδων

Ανάπτυξη με παραδείγματα: Αν το περιεχόμενο της θεματικής περιόδου χρειάζεται διευκρίνιση, τότε η παράγραφος μπορεί να αναπτυχθεί με παραδείγματα ή με επεξηγήσεις.
Σύγκριση και αντίθεση: η θεματική περίοδος μπορεί να μας παρακινεί να επισημάνουμε τις ομοιότητες και τις διαφορές ανάμεσα σε πρόσωπα, πράγματα και ιδέες. Στην περίπτω­ση αυτή αναπτύσσεται με σύγκριση και αντίθεση.
Αιτιολόγηση: Αν η θεματική περίοδος είναι διατυπωμένη με τέτοιο τρόπο, ώστε να μας παρακινήσει να ρωτήσουμε το "γιατί", η μέθοδος ανάπτυξης θα πρέπει να είναι ασφαλώς η αιτιολόγηση.
Ορισμός: Στην περίπτωση που το περιεχόμενο της θεματικής περιόδου υποβάλλει στον αναγνώστη την πιθανή ερώτηση "Τι είναι;" ή "Τι εννοεί με αυτό;" η παράγραφος πρέπει να αναπτυχθεί με ορισμό
Διαίρεση: Αν η θεματική περίοδος είναι διατυπωμένη έτσι που να αποκαλύπτει τα στοι­χεία από τα οποία αποτελείται ένα αντικείμενο ή μια ιδέα, η πιο πρόσφορη μέθοδος για την ανάπτυξη της είναι η διαίρεση - το κομμάτιασμα του όλου στα μέρη του.
Αίτια και αποτελέσματα: Αν σε μια θεματική πρόταση διατυπώνεται η αιτία ή οι αιτίες που οδηγούν σε ένα αποτέλεσμα ή σε αποτελέσματα, τότε η ανάπτυξη πρέπει να γίνει με τη μέθοδο των αιτίων και αποτελεσμάτων:
Αναλογία: Αν τέλος η θεματική περίοδος είναι διατυπωμένη ως παρομοίωση ή μεταφο­ρά, πρέπει να αναπτυχθεί με αναλογία, δηλαδή με μια εκτεταμένη παρομοίωση.
Συνδυασμός μεθόδων: Στην πράξη βέβαια σπάνια συναντούμε μονάχα έναν τρόπο ανά­πτυξης. Συνήθως χρησιμοποιούμε συνδυασμό από δύο ή και περισσότερους τρόπους. Όταν π.χ. χρησιμοποιούμε τη μέθοδο του ορισμού, μπορεί να χρειαστεί συγχρόνως να δικαιολο­γήσουμε μια κρίση μας, να διευκρινίσουμε μια έννοια με ένα παράδειγμα.