Δευτέρα 29 Οκτωβρίου 2012

Ο ρόλος του εκπαιδευτικού - Αρχές μάθησης




Σε μια ομιλία 500 – 600 λέξεων προς τη μαθητική κοινότητα του σχολείου σου να αναφέρεις τον ρόλο του σημερινού εκπαιδευτικού, καθώς και τις βασικές αρχές που πρέπει κατά τη γνώμη σου να διέπουν τη μάθηση.

1. Το επικοινωνιακό πλαίσιο:

Ομιλία – Εισήγηση:

·         Προσφώνηση: Εάν ορίζεται το ακροατήριο, γινόμαστε σαφείς π.χ. Αγαπη­τοί συμμαθητές/συνάδελφοι/ συνδημότες/συμπολίτες. Διαφορετικά, προ­σφωνούμε αόριστα: Κυρίες και κύριοι ή Αγαπητό ακροατήριο.
·         Δηλώνουμε την ιδιότητα μας και αναφερόμαστε στο θέμα που πρόκει­ται να αναπτύξουμε, π.χ. ως εκπρόσωπος τον μαθητικού συμβουλίου του σχολείου μου, ως ευαισθητοποιημένος πολίτης θα ήθελα να εκφράσω τις απόψεις μου /τη γνώμη μου /να διατυπώσω τις σκέψεις μου και να εστιάσω στα αίτια ή στις συνέπειες, να προτείνω λύσεις για το πρόβλημα που αφορά όλους μας.
·         Στο κύριο μέρος της ανάπτυξης μας, εκφράζουμε σκέψεις, παραθέτουμε επιχειρήματα, αιτίες, λύσεις. Χρησιμοποιούμε κυρίως γ' ενι­κό ή πληθυντικό πρόσωπο. Προσοχή: Σε κάποια σημεία εμπλουτίζουμε το κείμενο με στοιχεία προφορικού λόγου. Απευθυνόμαστε στον αναγνώστη/ ακροατή εκφράζοντας διαπιστώσεις, προτρέποντας ή διατυπώνοντας ερω­τήσεις, (π.χ. Με ποιο τρόπο πιστεύετε πως θα μπορούσαμε να συμβάλουμε... Πιστεύω πως όλοι μας θα δραστηριοποιηθούμε... Θεωρώ επιτακτική ανάγκη την κινητοποίηση όλων των φορέων...). Σε αυτή την περίπτωση χρησιμοποιούμε α' ενικό και πληθυντικό/ β' πληθυντικό.
·         Επίλογος: Μπορεί να περιλαμβάνει: έμφαση σε ένα σημείο/ ανακεφαλαίω­ση/προτροπή δέσμευσης: (π.χ. οφείλουμε να αναλάβουμε την ευθύνη...)/έκφραση ελπίδας (π.χ. ευελ­πιστούμε ότι θα προσπαθήσετε να φανείτε αντάξιοι των προσδοκιών μας και να ικανοποιήσετε όσο το δυνατόν τα αιτήματα μας).
·         Αποφώνηση: Σας ευχαριστώ ή Ευχαριστώ για το χρόνο που αφιερώσατε, προκειμένου να ακούσετε τις απόψεις μου.

2. Επισημάνσεις περιεχομένου

Ι. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού:
·         Βοηθά τους μαθητές στην οργάνωση – διαχείριση της γνώσης. Συντονίζει (και ως ένα βαθμό προσφέρει και γνώσεις)
·         Αξιολογεί τους μαθητές αντικειμενικά – δίκαια – αξιόπιστα ελέγχοντας διάφορες παραμέτρους (συμμετοχή, γραπτά, εργασίες κλπ)
·         Ενισχύει τις προσπάθειες των μαθητών με διάφορους τρόπους π.χ. έπαινο, κίνητρα άμιλλας κλπ.
·         Δημιουργεί το κατάλληλο κλίμα (εκπαιδευτικό κυρίως), αξιοποιώντας κλίσεις και δεξιότητες των μαθητών.
·         Αντιμετωπίζει τις ιδιαίτερες περιπτώσεις παιδιών και γενικότερα κατανοεί και συμπαραστέκεται.

ΙΙ. Βασικές αρχές μάθησης
·         Ο ψυχαγωγικός χαρακτήρας (π.χ. παιχνίδια και παιχνιώδες κλίμα)
·         Χρήση εποπτικών μέσων, αξιολόγηση της τεχνολογίας
·         Επαναλήψεις

3. Κείμενο μαθητή
Το κείμενο που ακολουθεί γράφτηκε στην τάξη, μέσα στο χρονικό διάστημα των δυο διδακτικών ωρών και χρησιμοποιήθηκε κατά τη «διόρθωση» ως κείμενο εργασίας. Αρχικά  οι μαθητές εντόπισαν αρετές και αδυναμίες του κειμένου και το βαθμό πληρότητάς του σε σχέση με τις απαιτήσεις του θέματος. Στη συνέχεια το κείμενο αξιολογήθηκε και βαθμολογήθηκε. Αποτελεί μια πρόταση ανάπτυξης του θέματος και δεν προτείνεται ως υπόδειγμα  (ή λυσάρι) του προτεινόμενου θέματος. Στα σημεία του κειμένου που υπάρχει διακριτική διαγραφή, εντοπίστηκαν προβλήματα που συζητήθηκαν στην τάξη.

Αγαπητοί συμμαθητές,
τα τελευταία χρόνια το εκπαιδευτικό σύστημα έχει αυξήσει στο μέγιστο τις απαιτήσεις του και διαμορφώνει πλέον ένα νέο σκηνικό σε όλες τις βαθμίδες του. Ο ρόλος του μαθητή πλέον είναι να ανταποκρίνεται σε συνθήκες που θα τον οδηγήσουν σε μια ευρέως φάσματος παιδεία, ώστε να «επιζήσει» στη σκληρή πραγματικότητα της αγοράς εργασίας. Σημαντικό έως καταλυτικό ρόλο θα παίξει σε αυτό ο εκπαιδευτικός καθώς είναι εκείνος που θα μεταδώσει τις γνώσεις και τα εφόδια στο μαθητή. Θα πρέπει όμως να ανταπεξέλθει σε ζητήματα που στο παρελθόν δεν αντιμετώπιζε, χωρίς φυσικά να παραμελούνται οι αξίες που πρέπει να διέπουν τη μάθηση.
Πιο συγκεκριμένα, έχει παρατηρηθεί τεράστια αλλαγή στο είδος γνώσεων που προσφέρει πλέον ο εκπαιδευτικός. Δεν είναι περιορισμένες σε έναν τομέα, αλλά εκτείνονται σε γενικής παιδείας γνώσεις που είναι απαραίτητες για τα νέα δεδομένα του σύγχρονου κόσμου, ξεφεύγοντας από τη μανία τη εξειδίκευσης. Ο καθηγητής, επίσης, τείνει όλο και περισσότερο προς την απαλλαγή από την αποστήθιση και την απομνημόνευση και βασίζεται πλέον στην ουσιαστική γνώση, καθώς τέτοιες μέθοδοι οδηγούν μόνο στην επιφανειακή μάθηση και στην καταναγκαστική επιβολή γνώσεων.
Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας έχει επηρεάσει και το χώρο της εκπαίδευσης, υποχρεώνοντας ουσιαστικά τον διδάσκοντα να συμβαδίζει με την τεχνολογική αυτή «κυριαρχία». Συνεπώς η σύγχρονη τάξη συμπεριλαμβάνει διαδραστικά μέσα εκμάθησης, επαφή με το διαδικτυακό κόσμο και φυσικά άριστη κατάρτιση του εκπαιδευτικού ως προς αυτό το θέμα.
Επίσης, η παγκοσμιοποίηση έχει οδηγήσει στη δημιουργία πολυπολιτισμικών τάξεων και τη συνύπαρξη πολλών διαφορετικών ατόμων με διαφορετικές συνήθειες, κουλτούρα, ήθη και έθιμα. Ο σύγχρονος καθηγητής καλείται να ανταπεξέλθει στα νέα δεδομένα και τώρα πια να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα σε τόσους πολλούς πολιτισμούς.
Εξίσου σημαντικό χαρακτηριστικό αποτελεί η δημιουργία ίσων ευκαιριών για κάθε μαθητή, ανεξάρτητα από τις γνώσεις που διαθέτει ο καθένας είτε από το οικογενειακό του περιβάλλον, είτε από προηγούμενες εκπαιδευτικές βαθμίδες.
Όλα αυτά τα γνωρίσματα του σύγχρονου εκπαιδευτικού είναι απαραίτητο να συμβαδίζουν με τις διαχρονικές αρχές της μάθησης. Όπως καθιέρωσε και η παιδαγωγός Μαρία Μοντεσσόρι στο παιδαγωγικό της σύστημα, η μάθηση πρέπει πάνω από όλα να χαρακτηρίζεται από σεβασμό στην προσωπικότητα του μαθητή και να πραγματοποιείται μέσα από την καθιέρωση κανόνων και επιβολή πειθαρχίας. Αυτό εξασφαλίζει άμεσα την ισότητα στη μάθηση, την αποφυγή της επιφανειακής γνώσης, αλλά και την ενσωμάτωση των μαθητών στους κανόνες.
Επιπλέον, ένα εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να περιορίζει τις αναχρονιστικές αντιλήψεις και να συμβαδίζει με τις αρχές και συνθήκες της εποχής. Δεν πρέπει λοιπόν να βασίζεται σε θεμέλια τα οποία δεν αντλούνται από τη σημερινή αποχή και ωθούν τους μαθητές στη διαμόρφωση μονόπλευρης σκέψης.
Τέλος, μέσα από την απόκτηση πνευματικών εφοδίων, οι μαθητές ανακαλύπτουν τον κόσμο γύρω τους και περιορίζουν τις προκαταλήψεις που δε βασίζονται στην αλήθεια και τη λογική. Τα στερεότυπα εξαλείφονται με την ουσιαστική γνώση και την ειλικρίνεια απέναντι στον μαθητή, όπως επίσης και το σεβασμό στη διαφορετικότητα.
Συμπερασματικά, ο εκπαιδευτικός θα αποτελεί πάντα μια σημαντική παράμετρο του εκπαιδευτικού συστήματος και ειδικά στη σημερινή εποχή που οι απαιτήσεις είναι στο απόγειό τους. Δε θα έπρεπε, όμως, να παραμελούνται οι αρχές και οι αξίες που χαρακτηρίζουν τη μάθηση και το σύστημα παιδείας, καθώς αυτές καθορίζουν τη λειτουργικότητά του.
Σας ευχαριστώ που με ακούσατε.
 [λέξεις: 516]

Παρασκευή 26 Οκτωβρίου 2012

Ρατσισμός

Ρατσισμος

Συγκέντρωση και επιμέλεια υλικού από τη μαθήτρια

Εύα Χ. (Γ3)





Ορισμός
Ρατσισμός ονομάζεται η διάκριση σε βάρος ατόμων, κοινωνικών ομάδων ή κατηγοριών ατόμων, που προσδιορίζονται με βάση τα φυλετικά ή και πολιτισμικά τους χαρακτηριστικά, με συνέπεια την ανάπτυξη αισθήματος υπεροχής και ανωτερότητας προς αυτούς.

Μορφές
Φυλετικός: διακρίσεις βασισμένες στη διαφορετικότητα του χρώματος ή εναντίον φυλών του τρίτου κόσμου.
Εθνικός: η αίσθηση της υπεροχής ενός έθνους έναντι των άλλων (εθνικισμός, σοβινισμός).
Κοινωνικός: διακρίσεις βασισμένες σε πολιτικές, ιδεολογικές, πνευματικές, οικονομικές, πολιτιστικές διαφορές, διακρίσεις σε βάρος των γυναικών, των μειονοτήτων, των ατόμων με ειδικές ανάγκες.

Αίτια
Πνευματικά
  • Υιοθέτηση ρατσιστικών αντιλήψεων στα πλαίσια της κοινωνικοποίησης, μέσω των πρωτογενών και δευτερογενών κοινωνικών ομάδων (π.χ. οικογένεια, σχολικό περιβάλλον).
  • Τα ΜΜΕ, έντυπα και ηλεκτρονικά, παρουσιάζουν τη συμπεριφορά μεμονωμένων ατόμων ή ομάδων που επιβεβαιώνει τις ρατσιστικές αντιλήψεις (οι γυναίκες παρουσιάζονται ως αδύναμες, υποτακτικές συγκριτικά με τους άνδρες, οι Αλβανοί και οι Τσιγγάνοι ως κακοποιοί) ή ηρωοποιούν τους φορείς της βίας.
  • Η απλουστευτική τάση των ανθρώπων για κατηγοριοποιήσεις, οι οποίες διευκολύνουν τον υπερτονισμό και τη μεγιστοποίηση των διαφορών.
  • Η περιορισμένη γνώση εμποδίζει τη σωστή αξιολογική κρίση για τους άλλους.
  • Η έλλειψη ουσιαστικής αλλά κυρίως ανθρωπιστικής παιδείας επιτρέπει τον ετεροκαθορισμό ομάδων από επιτήδειους και την καλλιέργεια, αντί ισότητας, φανατισμού και ρατσισμού σε βάρος άλλων.
  • Η απομόνωση των πνευματικών ανθρώπων ευνοεί την κατάσταση του πνευματικού
    σκοταδισμού.

Ηθικά
  • Η έλλειψη αρχών και αξιών οδήγησε το σύγχρονο άνθρωπο στην εξαχρείωση.
  • Το δόγμα «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα» καθαγιάζει κάθε απάνθρωπη πράξη.

Ψυχολογικά
  • Η τάση ανθρώπων ή ομάδων να διατηρούν σε υψηλό επίπεδο την αυτοεκτίμηση, το γόητρο και το κύρος τους (σύμπλεγμα ανωτερότητας και προσωπικής υπεροχής).
  • Η χαμηλή αυτοεκτίμηση ατόμων ή ομάδων τους οδηγεί στην αναβάθμιση των δικών τους ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και στην υποβάθμιση των άλλων (σύμπλεγμα κατωτερότητας).
  • Αυτός που υποφέρει νιώθει λιγότερο τη δυστυχία του, όταν μπορεί να φανεί ανώτερος από κάποιον άλλο.
  • Ασύνειδοι μηχανισμοί άμυνας: η αναζήτηση «εξιλαστήριου θύματος», η στροφή δηλαδή της επιθετικότητας μιας ομάδας προς κάποια άλλη, η οποία δεν έχει καμιά σχέση με τα αίτια της επιθετικότητας, η θεωρία του ανικανοποίητου και της επίθεσης.
  • Ένστικτο εδαφικότητας: όταν απειλείται με διείσδυση ένα ζωτικός, ατομικός χώρος εκλύεται πάντα επιθετικότητα. Όσο πιο στριμωγμένος και ασφυκτικός ο χώρος τόσο μεγαλύτερη και η επιθετικότητα. Έτσι κάπως γεννιέται η έχθρα για τον ξένο. Ο άλλος γίνεται εχθρός, έτοιμος να οικειοποιηθεί το δικό σου χώρο. Ορθώνονται τότε σύνορα και εκλογικεύονται τα στεγανά.

Κοινωνικά
  • Οι κοινωνίες μέσα στις οποίες αναπτύσσεται ο κοινωνικός ρατσισμός είναι εξισωτικές, δηλαδή είναι κοινωνίες που αγνοούν τις τυπικές διαφορές μεταξύ των ατόμων.
  • Ο εκμεταλλευτικός χαρακτήρας των κοινωνιών. Η ύπαρξη μιας μειονότητας σε μια κοινωνία συνεπάγεται την ύπαρξη μιας αντίστοιχης κυρίαρχης ομάδας που απολαμβάνει μια ανώτερη θέση και μεγαλύτερα προνόμια. Η μειονοτική κατάσταση συνοδεύεται με αποκλεισμό από την πλήρη συμμετοχή στη ζωή της κοινωνίας.
  • Στις σύγχρονες πολυπολιτισμικές κοινωνίες, η συνύπαρξη πλειοψηφιών και μειοψηφιών ευνοεί τα φαινόμενα του ρατσισμού.
  • Η αποξένωση του ανθρώπου από τον άνθρωπο προκαλεί φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας, που ευνοούν φαινόμενα ρατσισμού καθώς δεν υπάρχει κοινωνική συνείδηση και αλληλοσεβασμός.
  • Στο κοινωνικό κατεστημένο υπάρχει πάντα δυστοκία στην αποδοχή του νέου ή του διαφορετικού.

Οικονομικά
  • Ο οικονομικός ανταγωνισμός μεταξύ κοινωνικών ομάδων στη διεκδίκηση περιορισμένων θέσεων εργασίας, οικονομικού οφέλους και αγαθών (π.χ. οι μετανάστες απειλούν τα οικονομικά συμφέροντα των μόνιμων κατοίκων -μελών μιας κοινωνίας, γι' αυτό εύκολα υιοθετούνται προκαταλήψεις και στερεότυπα σε βάρος τους).
  • Η οικονομική εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο «ηθικοποιείται» με την υποτίμηση του εκμεταλλευόμενου.

Εθνικιστικά
  • Ο κίνδυνος αφομοίωσης των μικρών λαών από ισχυρά κράτη ενισχύει το αίσθημα της αυτοσυντήρησης και τους συσπειρώνει γύρω από τα εθνικά τους χαρακτηριστικά.
  • Το αίσθημα της ξενοφοβίας διακρίνει περισσότερο κάποιους λαούς, ιδιαίτερα στην εποχή μας, που χαρακτηρίζεται από μαζικές μετακινήσεις λαών.
  • Η συνύπαρξη μειονοτήτων σε μια χώρα ή περιοχή γεννά προβλήματα, λόγω των διαφορετικών ηθών και εθίμων, θρησκευτικών αντιλήψεων.
  • Καταστάσεις ή αντιλήψεις που διαμορφώνονται μέσα από την ανάμνηση ιστορικών γεγονότων.

Πολιτικά
  • Στις πολυπολιτισμικές, έστω και δημοκρατικές, κοινωνίες, δε γίνονται πάντα σεβαστά τα δικαιώματα ατόμων ή ομάδων ή παραβιάζονται και από τις δύο πλευρές (και από τα θύματα και από τους φορείς του ρατσισμού).
  • Παραβιάζονται τα θεσπισμένα δικαιώματα στη διαφορά και δεν επιτρέπεται πάντα η ελεύθερη έκφραση και ανάδειξη όλων των επιμέρους ταυτοτήτων.
  • Φιλόδοξοι ηγέτες, προκειμένου να ικανοποιήσουν τα σχέδια τους, μαζικοποιούν και παρασύρουν το λαό σε επικίνδυνες ρατσιστικές αντιλήψεις.
  • Ο ρατσισμός χρησιμοποιείται ως άλλοθι, για να αποπροσανατολιστεί ο λαός από σοβαρά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα.

Συνέπειες
Οικονομικές
  • εκμετάλλευση των αδυνάτων από τους δυνατούς
  • ο αποκλεισμός ατόμων ή ομάδων στερεί τη συνεισφορά τους από τους υπόλοιπους.

Κοινωνικές
  • κοινωνική ανισότητα και δυσλειτουργία:
  • διογκώνονται τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα, υποσκάπτεται η κοινωνική συνοχή και διαχωρίζονται οι άνθρωποι σε προνομιούχους και μη, με ανάλογες συνέπειες στη μόρφωση, και στην επαγγελματική σταδιοδρομία.
  • καλλιέργεια ανταγωνιστικού πνεύματος και εμφάνιση κοινωνικών προβλημάτων (βία, τρομοκρατία, εγκληματικότητα, πόλεμοι)
  • επικράτηση του δίκαιου του ισχυρότερου
  • εμφάνιση ομάδων κοινωνικού περιθωρίου, δημιουργούνται συνθήκες «γκέτο» για πολλές κοινωνικές ομάδες και άθλιες συνθήκες διαβίωσης.

Πολιτικές
  • αποσταθεροποίηση από την παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την έλλειψη αξιοκρατίας
  • εύκολη χειραγώγηση των θυμάτων του ρατσισμού.
  • υπονομεύει το κύρος των δημοκρατικών θεσμών και προετοιμάζει το έδαφος για την εμφάνιση αυταρχικών καθεστώτων.

Ψυχολογικές
  • απαισιοδοξία και απογοήτευση όσων αντιμετωπίζονται ρατσιστικά
  • αβεβαιότητα και ανασφάλεια, που οδηγούν στο άγχος και στην απαισιοδοξία
  • επιθετική έκφραση ή εγκληματική συμπεριφορά (έκφραση και αναπαραγωγή της βίας) φόβος και ανασφάλεια στο κοινωνικό σύνολο.

Πνευματικές
  • προσήλωση σε στερεότυπα και αντιλήψεις, δογματικός τρόπος σκέψης
  • έλλειψη ανθρωπιστικού πνεύματος
  • πνευματική στασιμότητα, λόγω κοινωνικής απομόνωσης και έλλειψης διαλόγου.

Ηθικές
  • έλλειψη αξιών, αρχών και ιδανικών
  • προβολή του ατομικού συμφέροντος, εκμετάλλευση των συνανθρώπων και εξόντωση των αντιπάλων.

Τρόποι αντιμετώπισης
Άτομο
  • Ευαισθησία - κατανόηση, ανεκτικότητα, σεβασμός στο διαφορετικό
  • Αυτοκριτική για να οδηγηθούμε στην αυτογνωσία και να συνειδητοποιήσουμε την ισοτιμία με τους άλλους
  • Διάλογος, άνοιγμα προς το συνάνθρωπο, σεμνότητα, περιορισμός έπαρσης και αλαζονείας
  • Κοινωνική συνείδηση, αλληλεγγύη, βαθιά αίσθηση ανθρωπιάς
  • Απαλλαγή από προκαταλήψεις και εμπάθεια
  • Επιστροφή στις αξίες του μέτρου, της δημοκρατίας, του ανθρωπισμού που μας ανυψώνουν ηθικοπνευματικά και να μας υπενθυμίζουν τη χαμένη μας ευαισθησία.

Οικογένεια
  • Καλλιέργεια σεβασμού προς το διαφορετικό
  • Απαλλαγή από προκαταλήψεις και στερεότυπα
  • Μετάδοση αξιών και υψηλού ήθους
  • Διάλογος με τα παιδιά με σκοπό τη μύηση στην ιδέα των πολυπολιτισμικών κοινωνιών
  • Προσωπικό παράδειγμα γονέων με υπεύθυνη ανθρωπιστική συμπεριφορά και κοινωνική συνείδηση, γιατί τα παιδιά μιμούνται τη στάση των γονέων.

Σχολείο
  • Ανθρωπιστική παιδεία - απαλλαγή του σχολείου και ιδιαίτερα του λυκείου από το μανδύα του προπαρασκευαστικού σταδίου για το πανεπιστήμιο.
  • Καταλυτικός ο ρόλος του δασκάλου που μπορεί να εμπνεύσει τους μαθητές και να τους προσανατολίσει προς τα υψηλά ανθρωπιστικά ιδεώδη της ισοτιμίας, της συναδέλφωσης και της ουσιαστικής δημοκρατίας.
  • Πολιτιστικές εκδηλώσεις στο σχολείο με θέμα την υγιή αντιμετώπιση των προσφύγων και των μεταναστών και την καταπολέμηση του ρατσισμού κοινωνικού ή φυλετικού που αναβιώνει σήμερα.

ΜΜΕ
  • Εκπομπές με αντιρατσιστικό περιεχόμενο.
  • Συζητήσεις με πνευματικούς ανθρώπους για το νοσηρό φαινόμενο του ρατσισμού.
  • Ποιοτικός έλεγχος των εκπομπών ώστε να μην αναπαράγονται φαινόμενα κοινωνικού ρατσισμού.
  • Να μη διογκώνουν τα γεγονότα και να μην καλλιεργούν πνεύμα ξενοφοβίας και ρατσισμού.

Κράτος
  • Κατάλληλο ήθος πολιτικής ηγεσίας, ώστε να μην καλλιεργούν οι ίδιοι οι ηγέτες ρατσιστικές τάσεις στους πολίτες
  • Ενίσχυση κράτους πρόνοιας - ίσες ευκαιρίες πρόσβασης σε παιδεία, περίθαλψη, ασφάλιση
  • Ίσες ευκαιρίες για συμμετοχή των πολιτών στα κοινά
  • Εξασφάλιση καλών συνθηκών εργασίας με πνεύμα ισοτιμίας για όλους τους πολίτες.