Διαθεματικότητα

Η διαθεματική προσέγγιση της γνώσης

Πηγή:

Η διαθεματική προσέγγιση της γνώσης: Από τη φιλοσοφία στην εφαρμογή

Δρ. Παναγιώτης Λ. Θεοδωρόπουλος Σχολικός Σύμβουλος κλάδου ΠΕ03

www.p-theodoropoulos.gr

Ως διαθεματική προσέγγιση της γνώσης ορίζεται η πολύπλευρη διερεύνηση και μελέτη ενός θέματος με τη συμμετοχή και το συντονισμό πολλών γνωστικών αντικειμένων.

Από παιδαγωγική άποψη η διαθεματικότητα είναι σημαντική, διότι αποσκοπεί στη σφαιρική καλλιέργεια των μαθητών, αφού καλλιεργεί δεξιότητες και ικανότητες, όπως:

• τη δεξιότητα της χρήσης ποικίλων πηγών πληροφόρησης,
• τη δεξιότητα της επικοινωνίας (γραπτός και προφορικός λόγος, επιχειρηματολογία, διάλογος κλπ.),
• τη δεξιότητα της εφαρμογής μαθηματικών εννοιών στην καθημερινή ζωή,
• τη δεξιότητα της συνεργασίας,
• την ικανότητα της επίλυσης προβλημάτων,
• την ικανότητα της δημιουργικής επινόησης,
• την ικανότητα της κριτικής επεξεργασίας των πληροφοριών και άλλες.

Με τη συνδρομή όλων των εμπλεκόμενων γνωστικών αντικειμένων συγκροτείται ένα ενιαίο σύνολο γνώσεων και δημιουργείται μια ολιστική αντίληψη της γνώσης, κάτι που χαρακτηρίζει τη διαθεματικότητα. Επίσης γίνεται διασύνδεση των σχολικών μαθημάτων και η σύνδεση της σχολικής γνώσης με την καθημερινή  ζωή. Με αυτόν τον τρόπο αναδεικνύεται η αξία όλων των σχολικών μαθημάτων και αυτό, πιστεύω, μπορεί να αποτελέσει ένα πολύ καλό κίνητρο για μάθηση.

Η πραγματοποίηση μιας διαθεματικής εργασίας αρχίζει με την επιλογή του θέματος και τη σύνταξη ενός σχεδίου εργασίας, τελειώνει με τη συγγραφή και παρουσίαση μιας συνθετικής εργασίας και κλείνει με την αξιολόγηση του έργου από τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς. Ως παράδειγμα σχεδίου μιας τέτοιας δραστηριότητας παρουσιάζεται εδώ το σχέδιο μιας διαθεματικής εργασίας, που εκπονήθηκε κατά το σχολικό έτος 2007-08 στο Πειραματικό Γυμνάσιο Τρίπολης με θέμα: «Το Ευπαλίνειο όρυγμα».

Σχετικά με την εργασία αυτή αναφέρω, ότι οι άξονες πάνω στους οποίους κινηθήκαμε με τα αντίστοιχα γνωστικά αντικείμενα είναι:

• Πώς πληροφορηθήκαμε την ύπαρξη του ορύγματος; (Αρχαία Ελληνικά)
• Πού έγινε το όρυγμα αυτό; (Γεωγραφία)
• Ποιος το κατασκεύασε, πότε και γιατί;  (Ιστορία)
• Πώς κατασκευάστηκε;  (Τεχνολογία)
• Πώς ο Ευπαλίνος υπολόγισε το μήκος του ορύγματος πριν τη διάνοιξη και πώς συναντήθηκαν τα δύο άκρα;  (Μαθηματικά)
• Σήμερα πώς κατασκευάζονται οι σήραγγες και ποιες μεγάλες σήραγγες έχουν κατασκευαστεί; (Γεωγραφία, Τεχνολογία)

Επίσης, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που αναφέρουν οι μαθητές στην αξιολόγησή τους, οι μαθητές χαίρονται το νέο περιβάλλον που δημιουργείται (ερευνητικό, βιωματικό, δημιουργικό κλπ.), το οποίο μετατρέπει το χώρο του σχολείου σε χώρο χαράς, δημιουργίας και έκφρασης, απομακρύνοντας κάθε στείρα απομνημόνευση. Αυτό, ίσως αλλάξει (προς το καλύτερο) τη στάση ορισμένων μαθητών απέναντι στο σχολείο και τη γνώση γενικότερα.