Ο ρόλος του εκπαιδευτικού - Αρχές μάθησης

Σε μια ομιλία 500 – 600 λέξεων προς τη μαθητική κοινότητα του σχολείου σου να αναφέρεις τον ρόλο του σημερινού εκπαιδευτικού, καθώς και τις βασικές αρχές που πρέπει κατά τη γνώμη σου να διέπουν τη μάθηση.

1. Το επικοινωνιακό πλαίσιο:

Ομιλία – Εισήγηση:

·         Προσφώνηση: Εάν ορίζεται το ακροατήριο, γινόμαστε σαφείς π.χ. Αγαπη­τοί συμμαθητές/συνάδελφοι/ συνδημότες/συμπολίτες. Διαφορετικά, προ­σφωνούμε αόριστα: Κυρίες και κύριοι ή Αγαπητό ακροατήριο.

·         Δηλώνουμε την ιδιότητα μας και αναφερόμαστε στο θέμα που πρόκει­ται να αναπτύξουμε, π.χ. ως εκπρόσωπος τον μαθητικού συμβουλίου του σχολείου μου, ως ευαισθητοποιημένος πολίτης θα ήθελα να εκφράσω τις απόψεις μου /τη γνώμη μου /να διατυπώσω τις σκέψεις μου και να εστιάσω στα αίτια ή στις συνέπειες, να προτείνω λύσεις για το πρόβλημα που αφορά όλους μας.

·         Στο κύριο μέρος της ανάπτυξης μας, εκφράζουμε σκέψεις, παραθέτουμε επιχειρήματα, αιτίες, λύσεις. Χρησιμοποιούμε κυρίως γ' ενι­κό ή πληθυντικό πρόσωπο. Προσοχή: Σε κάποια σημεία εμπλουτίζουμε το κείμενο με στοιχεία προφορικού λόγου. Απευθυνόμαστε στον αναγνώστη/ ακροατή εκφράζοντας διαπιστώσεις, προτρέποντας ή διατυπώνοντας ερω­τήσεις, (π.χ. Με ποιο τρόπο πιστεύετε πως θα μπορούσαμε να συμβάλουμε... Πιστεύω πως όλοι μας θα δραστηριοποιηθούμε... Θεωρώ επιτακτική ανάγκη την κινητοποίηση όλων των φορέων...). Σε αυτή την περίπτωση χρησιμοποιούμε α' ενικό και πληθυντικό/ β' πληθυντικό.

·         Επίλογος: Μπορεί να περιλαμβάνει: έμφαση σε ένα σημείο/ ανακεφαλαίω­ση/προτροπή δέσμευσης: (π.χ. οφείλουμε να αναλάβουμε την ευθύνη...)/έκφραση ελπίδας (π.χ. ευελ­πιστούμε ότι θα προσπαθήσετε να φανείτε αντάξιοι των προσδοκιών μας και να ικανοποιήσετε όσο το δυνατόν τα αιτήματα μας).

·         Αποφώνηση: Σας ευχαριστώ ή Ευχαριστώ για το χρόνο που αφιερώσατε, προκειμένου να ακούσετε τις απόψεις μου.

2. Επισημάνσεις περιεχομένου

Ι. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού:

·         Βοηθά τους μαθητές στην οργάνωση – διαχείριση της γνώσης. Συντονίζει (και ως ένα βαθμό προσφέρει και γνώσεις)

·         Αξιολογεί τους μαθητές αντικειμενικά – δίκαια – αξιόπιστα ελέγχοντας διάφορες παραμέτρους (συμμετοχή, γραπτά, εργασίες κλπ)

·         Ενισχύει τις προσπάθειες των μαθητών με διάφορους τρόπους π.χ. έπαινο, κίνητρα άμιλλας κλπ.

·         Δημιουργεί το κατάλληλο κλίμα (εκπαιδευτικό κυρίως), αξιοποιώντας κλίσεις και δεξιότητες των μαθητών.

·         Αντιμετωπίζει τις ιδιαίτερες περιπτώσεις παιδιών και γενικότερα κατανοεί και συμπαραστέκεται.

ΙΙ. Βασικές αρχές μάθησης

·         Ο ψυχαγωγικός χαρακτήρας (π.χ. παιχνίδια και παιχνιώδες κλίμα)

·         Χρήση εποπτικών μέσων, αξιολόγηση της τεχνολογίας

·         Επαναλήψεις

3. Κείμενο μαθητή

Το κείμενο που ακολουθεί γράφτηκε στην τάξη, μέσα στο χρονικό διάστημα των δυο διδακτικών ωρών και χρησιμοποιήθηκε κατά τη «διόρθωση» ως κείμενο εργασίας. Αρχικά  οι μαθητές εντόπισαν αρετές και αδυναμίες του κειμένου και το βαθμό πληρότητάς του σε σχέση με τις απαιτήσεις του θέματος. Στη συνέχεια το κείμενο αξιολογήθηκε και βαθμολογήθηκε. Αποτελεί μια πρόταση ανάπτυξης του θέματος και δεν προτείνεται ως υπόδειγμα  (ή λυσάρι) του προτεινόμενου θέματος. Στα σημεία του κειμένου που υπάρχει διακριτική διαγραφή, εντοπίστηκαν προβλήματα που συζητήθηκαν στην τάξη.

Αγαπητοί συμμαθητές,

τα τελευταία χρόνια το εκπαιδευτικό σύστημα έχει αυξήσει στο μέγιστο τις απαιτήσεις του και διαμορφώνει πλέον ένα νέο σκηνικό σε όλες τις βαθμίδες του. Ο ρόλος του μαθητή πλέον είναι να ανταποκρίνεται σε συνθήκες που θα τον οδηγήσουν σε μια ευρέως φάσματος παιδεία, ώστε να «επιζήσει» στη σκληρή πραγματικότητα της αγοράς εργασίας. Σημαντικό έως καταλυτικό ρόλο θα παίξει σε αυτό ο εκπαιδευτικός καθώς είναι εκείνος που θα μεταδώσει τις γνώσεις και τα εφόδια στο μαθητή. Θα πρέπει όμως να ανταπεξέλθει σε ζητήματα που στο παρελθόν δεν αντιμετώπιζε, χωρίς φυσικά να παραμελούνται οι αξίες που πρέπει να διέπουν τη μάθηση.

Πιο συγκεκριμένα, έχει παρατηρηθεί τεράστια αλλαγή στο είδος γνώσεων που προσφέρει πλέον ο εκπαιδευτικός. Δεν είναι περιορισμένες σε έναν τομέα, αλλά εκτείνονται σε γενικής παιδείας γνώσεις που είναι απαραίτητες για τα νέα δεδομένα του σύγχρονου κόσμου, ξεφεύγοντας από τη μανία τη εξειδίκευσης. Ο καθηγητής, επίσης, τείνει όλο και περισσότερο προς την απαλλαγή από την αποστήθιση και την απομνημόνευση και βασίζεται πλέον στην ουσιαστική γνώση, καθώς τέτοιες μέθοδοι οδηγούν μόνο στην επιφανειακή μάθηση και στην καταναγκαστική επιβολή γνώσεων.

Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας έχει επηρεάσει και το χώρο της εκπαίδευσης, υποχρεώνοντας ουσιαστικά τον διδάσκοντα να συμβαδίζει με την τεχνολογική αυτή «κυριαρχία». Συνεπώς η σύγχρονη τάξη συμπεριλαμβάνει διαδραστικά μέσα εκμάθησης, επαφή με το διαδικτυακό κόσμο και φυσικά άριστη κατάρτιση του εκπαιδευτικού ως προς αυτό το θέμα.

Επίσης, η παγκοσμιοποίηση έχει οδηγήσει στη δημιουργία πολυπολιτισμικών τάξεων και τη συνύπαρξη πολλών διαφορετικών ατόμων με διαφορετικές συνήθειες, κουλτούρα, ήθη και έθιμα. Ο σύγχρονος καθηγητής καλείται να ανταπεξέλθει στα νέα δεδομένα και τώρα πια να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα σε τόσους πολλούς πολιτισμούς.

Εξίσου σημαντικό χαρακτηριστικό αποτελεί η δημιουργία ίσων ευκαιριών για κάθε μαθητή, ανεξάρτητα από τις γνώσεις που διαθέτει ο καθένας είτε από το οικογενειακό του περιβάλλον, είτε από προηγούμενες εκπαιδευτικές βαθμίδες.

Όλα αυτά τα γνωρίσματα του σύγχρονου εκπαιδευτικού είναι απαραίτητο να συμβαδίζουν με τις διαχρονικές αρχές της μάθησης. Όπως καθιέρωσε και η παιδαγωγός Μαρία Μοντεσσόρι στο παιδαγωγικό της σύστημα, η μάθηση πρέπει πάνω από όλα να χαρακτηρίζεται από σεβασμό στην προσωπικότητα του μαθητή και να πραγματοποιείται μέσα από την καθιέρωση κανόνων και επιβολή πειθαρχίας. Αυτό εξασφαλίζει άμεσα την ισότητα στη μάθηση, την αποφυγή της επιφανειακής γνώσης, αλλά και την ενσωμάτωση των μαθητών στους κανόνες.

Επιπλέον, ένα εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να περιορίζει τις αναχρονιστικές αντιλήψεις και να συμβαδίζει με τις αρχές και συνθήκες της εποχής. Δεν πρέπει λοιπόν να βασίζεται σε θεμέλια τα οποία δεν αντλούνται από τη σημερινή αποχή και ωθούν τους μαθητές στη διαμόρφωση μονόπλευρης σκέψης.

Τέλος, μέσα από την απόκτηση πνευματικών εφοδίων, οι μαθητές ανακαλύπτουν τον κόσμο γύρω τους και περιορίζουν τις προκαταλήψεις που δε βασίζονται στην αλήθεια και τη λογική. Τα στερεότυπα εξαλείφονται με την ουσιαστική γνώση και την ειλικρίνεια απέναντι στον μαθητή, όπως επίσης και το σεβασμό στη διαφορετικότητα.

Συμπερασματικά, ο εκπαιδευτικός θα αποτελεί πάντα μια σημαντική παράμετρο του εκπαιδευτικού συστήματος και ειδικά στη σημερινή εποχή που οι απαιτήσεις είναι στο απόγειό τους. Δε θα έπρεπε, όμως, να παραμελούνται οι αρχές και οι αξίες που χαρακτηρίζουν τη μάθηση και το σύστημα παιδείας, καθώς αυτές καθορίζουν τη λειτουργικότητά του.

Σας ευχαριστώ που με ακούσατε.

 [λέξεις: 516]