Διαφήμιση και υπερκατανάλωση

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ - ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ - ΥΠΕΡΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ

Συγκέντρωση και επιμέλεια υλικού από τον μαθητή του Γ3

Νίκο  Στ.

Διαφήμιση είναι διαδικασία γνωστοποίησης και επηρεασμού του καταναλωτικού κοινού για ένα προϊόν ή μία υπηρεσία επί πληρωμή. Η διαφήμιση μπορεί να χρησιμοποιεί άλλοτε συγκινησιακά χαρακτηριστικά (επίκληση στο συναίσθημα) που συνδέουν τον χρήστη με την αγορά ή την χρήση του προϊόντος και άλλοτε λογικά χαρακτηριστικά (επίκληση στη λογική) όπως τεχνικά χαρακτηριστικά και πλεονεκτήματα του προϊόντος σε σχέση με τα ανταγωνιστικά.

Η διαφήμιση ανήκει στο μείγμα προβολής και επικοινωνίας του τμήματος Μάρκετινγκ. Τα τελευταία χρόνια όλο και μεγαλύτερα ποσά ξοδεύονται από τις εταιρίες για την διαφημιστική προβολή των προϊόντων της. Εταιρίες κολοσσοί μπορεί να ξοδεύουν ακόμα και δισεκατομμύρια δολάρια ή ευρώ ετησίως.

Ο διαφημιστικός τομέας συνδέεται παραδοσιακά με προϊόντα προς κατανάλωση, αλλά το μάρκετινγκ έχει επεκταθεί και σε άλλους τομείς, όπως στην "πολιτική διαφήμιση (διαφημιστικά μηνύματα στη διάρκεια προεκλογικών κυρίως περιόδων) καθώς και βαθύτερα στην πολιτική ζωή (ειδικοί που επεξεργάζονται την εικόνα (image) ενός πολιτικού προσώπου για να το καταστήσουν εκλέξιμο με τον θετικό επηρεασμό της κοινής γνώμης). Ο τομέας έχει επεκταθεί επίσης και σε μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς που πληρώνουν (συνήθως σε μειωμένη τιμή) διαφημίσεις, ώστε να προβληθεί το έργο τους και να βρουν περισσότερη ανταπόκριση στο κοινό (π.χ. το υπουργείο υγείας μιας χώρας ζητεί από επαγγελματίες τη δημιουργία διαφημίσεων που θα οδηγήσουν περισσότερους πολίτες στην απόφαση να γίνουν δωρητές οργάνων, να δώσουν αίμα κ.λπ.

Ο καταναλωτισμός είναι όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει την τάση της εξίσωσης της προσωπικής ευτυχίας με την απόκτηση υλικών αγαθών και την κατανάλωση. Συχνά συνδέεται με την κριτική έναντι στη κατανάλωση, την οποία εξέφρασαν πρώτοι οι Καρλ Μαρξ και Θόρνσταϊν Βέμπλεν. Χρονολογείται από τους πρώτους ανθρώπινους πολιτισμούς.

Στα οικονομικά, ο καταναλωτισμός μπορεί επίσης να αναφέρεται στις οικονομικές πολιτικές που δίνουν έμφαση στην κατανάλωση και την πεποίθηση ότι η ελεύθερη επιλογή των καταναλωτών πρέπει να υπαγορεύει την οικονομική δομή μιας κοινωνίας.

Ο υπερκαταναλωτισμός είναι η φθορά οικονομικών αγαθών όχι με σκοπό την κάλυψη βασικών αναγκών, ατομικών ή συλλογικών ,αλλά την προβολή αυτού που καταναλώνει ή την κάλυψη ψυχολογικών κενών και αναγκών κοινωνικής παρουσίας. Η εξάρτηση ,από τη μεριά του πολίτη ,της υπόστασής του και της αξίας του ως ανθρώπου από τα υλικά αγαθά και τις υπηρεσίες που είναι σε θέση να καταναλώνει.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ και ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗΣ

 Διαφήμιση και κατανάλωση  Πόσο επηρεαζόμαστε;

Διαφήμιση είναι κάθε ενέργεια που αποβλέπει στη διάδοση πληροφοριών για εμπορικούς σκοπούς. Η διαφήμιση είναι μια μορφή της γενικότερης ασχολίας που ονομάζεται προπαγάνδα και που συνιστάται στη διάδοση πληροφοριών οι οποίες απευθύνονται σε μια ομάδα ανθρώπων με σκοπό να επηρεάσουν την συμπεριφορά τους. Η διαφήμιση είναι ένας τομέας της εμπορικής δραστηριότητας και η τεχνική που χρησιμοποιεί ανήκει στο κλάδο της επιχειρηματικής δραστηριότητας στον οποίο έχει δοθεί διεθνώς το αγγλικό όνομα marketing ή επιστήμη της εμπορικότητας. Ορισμένοι κριτικοί της διαφήμισης ισχυρίστηκαν ότι λειτουργεί με τον τρόπο που λειτουργούν οι μύθοι στις πρωτόγονες κοινωνίες. Προσφέροντας στους ανθρώπους απλές ιστορίες και εξηγήσεις που μεταφέρουν αξίες και ιδανικά και διαμέσου των οποίων οι άνθρωποι οργανώνουν τις σκέψεις και τις εμπειρίες τους και κατανοούν τον κόσμο μέσα στον οποίο ζουν. Τα πρώτα ίχνη εμπορικής διαφήμισης ανάγονται στην αρχαιότητα. Ένας πάπυρος που βρέθηκε στις Θήβες της Αιγύπτου και που προσφέρει αμοιβή για τη σύλληψη δούλου που δραπέτευσε, μπορεί να θεωρηθεί πρόγονος τριών χιλιάδων ετών - των σημερινών αγγελιών. Στη Ρωμαϊκή αγορά τοποθετούσαν πινακίδες που ανήγγειλαν πωλήσεις ή θεατρικές παραστάσεις.. Ο δημόσιος κήρυκας (ο τελετής) ήταν ήδη όργανο διαφήμισης από την αρχαία Ελλάδα και σε όλον τον Μεσαίωνα έμενε το μόνο τον 16° και 17° αιώνα άνθησαν οι επιγραφές που απασχόλησαν εφευρετικούς τεχνίτες. Αλλά το πρώτο πραγματικό όργανο της σύγχρονης εμπορικής διαφήμισης γεννήθηκε με  την εφεύρεση της τυπογραφίας, που από την αρχή της ασχολήθηκε με το τύπωμα των αγγελιών. Τον 17° αιώνα παρουσιάστηκαν στις εφημερίδες οι πρώτες διαφημιστικές  δημοσιεύσεις, οι οποίες τον επόμενο αιώνα βρήκαν την θέση τους σε ειδικές εφημερίδες, αφιερωμένες ολόκληρες στη διαφήμιση. Με την βιομηχανική επανάσταση η διαφήμιση άρχισε ν' αποκτά όλο και μεγαλύτερη σπουδαιότητα, γιατί η νέα παραγωγή σε μεγάλες ποσότητες χρειάζονταν την ανάπτυξη της πωλήσεως των νέων προϊόντων σε μεγάλη κλίμακα. Αν και η τεχνική των αγγελιών δεν έκανε στην αρχή μεγάλες προόδους γιατί κυριαρχούσε το κείμενο, ενώ η εικονογράφηση ήταν ακόμη πολύ πρωτόγονη.  Η διαφήμιση πήρε σιγά - σιγά τόση ανάπτυξη, ώστε να δικαιολογεί την εμφάνιση επιχειρήσεων που είχαν αυτή σαν μοναδική τους ασχολία: των διαφημιστικών γραφείων το πρώτο από τα οποία ιδρύθηκε στο Λονδίνο το 1812. Οι κύριοι φορείς της διαφήμισης (που σήμερα λέγονται διεθνώς media από το αγγλικό adversiting media = διαφημιστικά μέσα) ήταν στην εποχή εκείνη οι εφημερίδες και τα περιοδικά, τα φυλλάδια, οι τοιχοκολλήσεις και φέιγ - βολάν.  Σ' αυτά προστέθηκαν τον 20ο αιώνα, όταν σημειώθηκε τρομακτική ανάπτυξη της διαφήμισης, οι φωτεινές επιγραφές, ο κινηματογράφος, η τηλεόραση κ. α.

Η ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΣΗΜΕΡΑ

Για την οργάνωση μιας σωστής και σύγχρονης διαφήμισης απαιτείται να ληφθούν υπόψη το αγοραστικό κοινό στο οποίο θα απευθύνονται τα εμπορεύματα, τα μέσα και ο τρόπος με τον οποίο θα λάβει χώρα η διαφήμιση, καθώς και τα χρηματικά ποσά που πρέπει να διατεθούν για το σκοπό αυτό. Τα πιο διαδομένα διαφημιστικά μέσα είναι το ραδιόφωνο, η τηλεόραση, οι εφημερίδες (ημερήσιος, εβδομαδιαίος τύπος κ.λ.π.), οι φωτεινές επιγραφές, τα διάφορα έντυπα, ο κινηματογράφος, οι τοιχοκολλήσεις αφισών κ.λ.π. Η διαφήμιση στην Ελλάδα αναπτύσσεται μετά τη λήξη του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου. Έχουν αναπτυχθεί σημαντικές ελληνικές εταιρίες διαφήμισης, που αναλαμβάνουν με αμοιβή την προβολή εμπορευμάτων των διάφορων επιχειρήσεων. Η σύγχρονη διαφήμιση παίζει σπουδαίο ρόλο στην προβολή των εμπορευμάτων, έτσι που κάθε μεγάλη επιχείρηση να διαθέτει μεγάλα χρηματικά ποσά για τη διαφήμιση των προϊόντων που παράγει ή των υπηρεσιών που προσφέρει. Η διάδοση της διαφήμισης πήρε μεγάλες διαστάσεις εξαιτίας των ποικίλων αγαθών που παράγονται από τις επιχειρήσεις και τις βιομηχανίες. Τα προϊόντα που διαφημίζονται δεν είναι μόνο διατροφής, αλλά κάθε είδος που είναι προορισμένο για την κατανάλωση.  Η διαφήμιση δε γίνεται μόνο από τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, αλλά και από το κράτος σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως π.χ. σε περίοδο ειρήνης το κράτος χρησιμοποιεί τη διαφήμιση για την ενίσχυση της αποταμίευσης, της δημόσιας υγείας και καθαριότητας, για την αγορά λαχείων και ομολόγων κ.λ.π.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ

 Η διαφήμιση συντελεί πολλές φορές στην ποιοτική τελειοποίηση των οικονομικών προϊόντων που διαθέτονται στο καταναλωτικό κοινό, συμβάλλει στην επικράτηση νέων μεθόδων παραγωγής, καθώς επίσης στη διάδοση νέων προϊόντων και στην καλυτέρευση του επιπέδου ζωής. Αντίθετα με τα παραπάνω ευνοϊκά αποτελέσματα, η διαφήμιση δεν είναι απαλλαγμένη από μειονεκτήματα, όπως π.χ. είναι η επιβάρυνση της τιμής των προϊόντων που πωλούνται από τις επιχειρήσεις για να καλυφτούν τα μεγάλα έξοδα της διαφήμισης, η ψυχολογική επίδραση στα άτομα που επηρεάζονται από τις διαφημίσεις με αντίχτυπο στον τρόπο συμπεριφοράς τους, οι ψεύτικες ιδιότητες ενός προϊόντος που στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν, έτσι που να διευκολύνεται πολλές φορές η δημιουργία του εύκολου και μεγάλου κέρδους σε βάρος του καταναλωτή κ.τ.λ

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΚΑΙ  ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗΣ

Γιατί αναπτύσσεται αυτή η ανάγκη για διαφημίσεις; Η απάντηση είναι απλή. Ο όγκος των αγαθών ή των προϊόντων που εκρέουν από τα  σύγχρονα εργοστάσια θα προξενούσε σοβαρά προβλήματα στους βιομηχάνους, εάν δεν καταναλωνόταν γρήγορα. Οι επιχειρήσεις σε μεγάλο βαθμό λόγω της μαζικής παραγωγής και της τυποποίησης που υπάρχει παράγουν μεταξύ τους, ουσιαστικά  πανομοιότυπα προϊόντα. Ο καταναλωτής εάν δοκιμάσει προϊόντα με τα τυφλά τεστ, έχει πάρα πολύ μεγάλη δυσκολία να πει ποια είναι. Η διαφοροποίηση  στις τιμές, ετησίως, είναι ελάχιστη.  Επομένως ο ανταγωνισμός μεταξύ των επιχειρήσεων επικεντρώνεται στη διαφοροποίηση και προώθηση των προϊόντων τους μέσω της διαφήμισης

Αυτό είναι το καινούριο όπλο για να μπορέσει να πείσει τον καταναλωτή να αγοράσει το προϊόν, μια μάρκα έναντι μιας άλλης.. Ένας άλλος λόγος ύπαρξης της διαφήμισης είναι η τόνωση, προώθηση και εντατικοποίηση της καταναλωτικής συμπεριφοράς. Ένας άλλος τρόπος καθιέρωσης καταναλωτικής συνείδησης είναι η εκπαίδευση του ενήλικα καταναλωτή από την παιδική ηλικία , γιατί τα παιδιά, ιδίως της  μικρής ηλικίας, με δυσκολία μπορούν να ξεχωρίσουν τη διαφήμιση από το πρόγραμμα. Στην ηλικία των 5-6 ετών εμφανίζουν δυσκολίες στο να διακρίνουν το φανταστικό από το πραγματικό και τείνουν να πιστεύουν τα ψεύδη. Τα παιδιά δεν διακρίνουν τα προγράμματα από τις διαφημίσεις και προτιμούν τις διαφημίσεις. Στην ηλικία των 7 - 10 ετών όπως επισημαίνει ο Αμερικανός ερευνητής Χολ Χιμελστάιν, τα παιδιά είναι περισσότερο επιρρεπή στην τηλεοπτική “χειραγώγηση”. Στην ηλικία των 7 ετών, το παιδί συνήθως μπορεί να διακρίνει την πραγματικότητα από τη φαντασία, και στα 9 του χρόνια μπορεί να υποπτευθεί την παραπλάνηση των διαφημιστικών μηνυμάτων. Στην ηλικία των 10, το παιδί αρχίζει να αποκτά κυνική θέση, ότι οι  διαφημίσεις  “λένε πάντα ψέματα”. Στην ηλικία των 11 και 12 ετών, τα παιδί αρχίζει να αποδέχεται και να υπομένει τα ψεύδη των ενηλίκων στις διαφημίσεις. Η σύγχρονη διαφήμιση απευθύνεται στα παιδιά διότι αυτά αντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερα προσοδοφόρα αγορά για προϊόντα και υπηρεσίες. Αυτό φαίνεται και από το απλό και άμεσα παρατηρήσιμο γεγονός ότι τα προϊόντα που λογικά απευθύνονται στους ενήλικες (αυτοκίνητα, υπολογιστές, έπιπλα) εμφανίζονται σε ώρες που κατά το πλείστον παρακολουθούνται από τα παιδιά.  Ο λόγος είναι απλός : από την μια πλευρά αποσκοπούν “να συγκροτήσουν παραστατικού πρότυπα” στα παιδιά όταν γίνουν ενήλικες (που είναι και ο μακροπρόθεσμος στόχος) από την άλλη πλευρά, αποσκοπούν μέσω των παιδιών να επηρεάσουν τις αγορές των γονέων τους. Αυτό γίνεται διότι πολλοί διαφημιστές έχουν αντιληφθεί ότι τα σημερινά παιδιά είναι δυνατόν να επηρεάσουν τις αγοραστικές συνήθειες ή επιλογές των γονέων τους.

      

Ο ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ

        Η διαφήμιση στοχεύει να δημιουργήσει ανάγκες εκεί που δεν υπάρχουν, να πείσει το κοινό να δαπανά ένα όλο και πιο μεγάλο ποσοστό του εισοδήματος του για αγαθά που  δεν τα χρειάζεται πραγματικά, να ανακαλύπτει καταναλωτικές ανάγκες ανύπαρκτες που μέχρι πρότινος ούτε καν τις υποψιάζονταν. Ποιες μεθόδους διαθέτει, τι μέσα χρησιμοποιεί η διαφήμιση, για να μας πείσει να καταναλώσουμε συνεχώς; Τρεις στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους μεθόδους :

       .Η διαφήμιση δημιουργεί την περίφημη  ψυχολογική απαρχαίωση των προϊόντων: πείθει δηλαδή τον καταναλωτή ότι τα αγαθά τα οποία ήδη διαθέτει και που εξακολουθούν να είναι λειτουργικά, τον πείθει ότι πρέπει να αντικατασταθούν γιατί είναι ψυχολογικά απαρχαιωμένα, είτε γιατί υπάρχουν άλλα που είναι τεχνολογικά ανώτερα ή καλύτερης ποιότητας ή γιατί δεν είναι πια της μόδας.

Η διαφήμιση θεοποιεί την κατανάλωση και συνακολουθεί το χρήμα.. Όλα τα διαφημιστικά μηνύματα μας λένε ότι με το να καταναλώνεις ξεπερνάς το άγχος, ότι εάν δεν  έχουμε τίποτα θα είμαστε ένα τίποτα, ότι το χρήμα είναι ζωή, ότι το χρήμα είναι το σύμβολο και το κλειδί για  κάθε ανθρώπινη ικανότητα.

 Τέλος ο διαφημιστικός λόγος καλλιεργεί και ενθαρρύνει την προσωπική δυσαρέσκεια, δηλαδή μας ενθαρρύνει ή ωθεί να μην είμαστε ικανοποιημένοι μ' αυτό που είμαστε, με τον τρόπο που ζούμε. Κάθε διαφημιστικό μήνυμα μας λέει πως θα μεταμορφωθεί η ζωή μας, πως θα γίνουμε αγαπητοί, δημοφιλείς, πως θα λάμπουμε από ευτυχία, φτάνει να αγοράσουμε κάποιο ή κάποια προϊόντα.Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι δυτικοί καταναλωτές αδιαφορούν για τις κλασικές μορφές διαφήμισης γι’ αυτό οι διαφημιστές είναι αναγκασμένοι πλέον να δοκιμάσουν τα πάντα για να “αρπάξουν” την προσοχή του αγοραστικού κοινού. Η βρετανική εταιρεία Egg - Vert UK τύπωσε πρόσφατα διαφημίσεις γνωστών επιχειρήσεων, όπως είναι η British Telecom και το κανάλι Channel 4, πάνω σε περισσότερα από 30....εκατομμύρια αυγά.. Η εταιρεία High Tecli Solutions, έχει αφιερωθεί στην τοποθέτηση διαφημίσεων στις τουαλέτες των εγγλέζικων παμπ, με το σκεπτικό ότι κάθε πελάτης που πηγαίνει στην τουαλέτα παρατηρεί τα μηνύματα επί 30 δευτερόλεπτα και από απόσταση μόλις 30 εκατοστών.

Έρευνα για την επιρροή των διαφημίσεων στα παιδιά      

Tετρακόσιες έξι διαφημίσεις junk food βλέπει κατά μέσο όρο ένα παιδί στην Αυστραλία που παρακολουθεί τηλεόραση καθημερινά κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών του διακοπών. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε έρευνα που διενήργησε ο οργανισμός Australian Division of General Practice,  δεύτερος σε μέγεθος οργανισμός της Αυστραλίας. Ο πρόεδρος του εν λόγω οργανισμού Rob Walters, τοποθετεί τις διαφημίσεις αυτές στην ίδια κατηγορία με τις διαφημίσεις των τσιγάρων: ''Το να στοχεύεις στα παιδιά είναι το λιγότερο ανεύθυνο'', είπε. ''Είναι μια καθαρή καμπάνια να επηρεάσουν τις προτιμήσεις των παιδιών και να υποσκάψουν τα μηνύματα για υγιεινή διατροφή που δίνονται από τους γονείς, τους εκπαιδευτικούς και τους γιατρούς''. Εκπρόσωποι των διαφημιστικών γραφείων απέρριψαν το αίτημα για απαγορεύσεις στις διαφημίσεις και ισχυρίστηκαν ότι οι διαφημίσεις δεν ευθύνονται για την έξαρση της παχυσαρκίας. Προηγούμενη έρευνα από το National Health and Medical Research Council αποκαλύπτει ότι ακόμη και μία διαφήμιση 30 δευτερολέπτων μπορεί να επηρεάσει τις διαιτητικές προτιμήσεις των παιδιών. Ακόμη πιο ανησυχητικό το φαινόμενο αν λάβει κανείς υπόψη του ότι παιδιά κάτω των οχτώ χρόνων δεν μπορούν να κάνουν διάκριση μεταξύ πληροφορίας και διαφήμισης. Αξίζει να σημειωθεί ότι 99% των διαφημίσεων που γίνονται στα παιδικά προγράμματα και αφορούν στα φαγώσιμα αναφέρονται σε ''σκουπιδοτροφές''.

  ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ-ΥΠΕΡΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ 

Αν η κατανάλωση σημαίνει τη δυνατότητα του ανθρώπου να αποκτά αγαθά για να καλύπτει τις απαραίτητες υλικές του ανάγκες, η υπερκατανάλωση σημαίνει την τάση του ανθρώπου για υπερβολική κατανάλωση αγαθών που δεν του είναι πραγματικά απαραίτητα.

Μερικές από τις αιτίες που οδηγούν τον άνθρωπο στην υπερκατανάλωση είναι οι ακόλουθες:

• Η προσπάθεια των εμπορικών εταιρειών για μεγιστοποίηση των κερδών τους
• Η τεχνολογική πρόοδος επιτρέπει την μαζική παραγωγή ποικιλίας ελκυστικών προϊόντων σε ελκυστικές τιμές
• Η αύξηση του βιοτικού επιπέδου δημιουργεί επιπρόσθετες ανάγκες
• Η κρίση αξιών πνευματικών, κοινωνικών και ηθικών
• Η αύξηση των προβλημάτων που οδηγούν στο άγχος και την ανία
• Η ψυχολογική επιρροή της διαφήμισης που «υποβάλλει» πλασματικές ανάγκες
• Η παγκοσμιοποίηση και ο αποπροσανατολισμός των μαζών από τις ψηλές αξίες και τα πραγματικά προβλήματα της ζωής και σε μερικές περιπτώσεις η προσπάθεια για διαιώνιση και ενίσχυση του κατεστημένου

Η υπερκατανάλωση είναι πλέον μια αρρώστια της εποχής μας.
Οι επιπτώσεις της είναι σίγουρα αρνητικές και επηρεάζουν διαχρονικά τον ίδιο τον καταναλωτή, την οικογένεια του, την κοινωνία, το περιβάλλον και τον κόσμο ολόκληρο. Επηρεάζει το άτομο και την οικογένεια του αφού αυξάνει τα έξοδα, το άγχος και τη δυστυχία.

Την κοινωνία αφού διευρύνει το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών και τον κόσμο και το περιβάλλον αφού αναπόφευκτα οδηγεί στην εξάντληση των πόρων, στην αύξηση των αποβλήτων και γενικά βλάπτει την ποιότητα ζωής του ανθρώπινου γένους.
Έχει διατυπωθεί κατά καιρούς η άποψη πως η οι αγορές αποτελούν «συναισθηματικό φάρμακο» που «ανεβάζει» το άτομο και το κάνει να νοιώθει καλύτερα, «Shopping Therapy». Χρησιμοποιήθηκε επίσης, αντίστοιχα με το καρτεσιανό «σκέφτομαι άρα υπάρχω» το «καταναλώνω άρα υπάρχω».
Δυστυχώς όμως, μακροπρόθεσμα, ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει. Το ευχάριστο κλίμα που δημιουργεί η επιτηδευμένη διαφήμιση και το μάρκετινγκ, αποβαίνει μια επικίνδυνη αυταπάτη. Τα άτομα ωθούνται στην ανάγκη για κατανάλωση απλά για να συμπληρώσουν το εσωτερικό τους κενό, βρίσκοντας υποκατάστατα στη χαμένη τους ευτυχία.

Έχει αποδειχτεί από έρευνες ότι όχι μόνο δεν φέρνει ευτυχία, αλλά αντίθετα ο δρόμος της καταναλωτικής μανίας καταλήγει με ασφάλεια στη συσσώρευση χρεών, στη ψυχολογική μιζέρια και στη δυστυχία.

Αντίδοτο στην υπερκατανάλωση είναι η συνειδητή αντίσταση στη διαφήμιση και η κατανάλωση μόνο σύμφωνα με τις πραγματικές μας ανάγκες.

Ας αναζητήσουμε την χαμένη μας ευτυχία στην πραγματική αλληλεγγύη και στην επικοινωνία μεταξύ μας και όχι στα ράφια των καταστημάτων.

Αν η παραπληροφόρηση μέσω της διαφήμισης αποτελεί τη δύναμη της υπερκατανάλωσης, η γνώση μέσω της εκπαίδευσης ενισχύει την άμυνα και την αυτοπεποίθηση του καταναλωτή

Δικτυογραφια: el.wikipedia.org/wiki/Καταναλωτισμός

                    Consumerunion.org.cy (Δρ Λουκάς Αριστοδήμου)

                     Ekpizo.gr