Η Οργάνωση του δοκιμίου

Η οργάνωση του δοκιμίου

Το δοκίμιο παρουσιάζει μια ποικιλία μορφών ως προς την οργάνωση. Άλλα δοκίμια έχουν αυστηρότερη λογική οργάνωση, ενώ άλλα έχουν πιο ελεύθερη οργάνωση και σε άλλα πάλι η οργάνωση είναι μάλλον συνειρμική. Τα δοκίμια που οργανώνονται λογικά προσεγγίζουν περισσότερο τον επιστημονικό λόγο, ενώ τα δοκίμια που έχουν πιο ελεύθερη οργάνωση προσεγγίζουν μάλλον τη λογοτεχνία.

Οργάνωση / Δομή	Αποδεικτικό ή δοκίμιο Πειθούς	Δοκίμιο με ελεύθερη οργάνωση ή Στοχαστικό
Λογική οργάνωση	Δομή απόλυτα διακριτή (Πρόλογος, Κύριο Μέρος, Επίλογος)	Δομή συνειρμική, χωρίς ξεκάθαρο διάγραμμα
Σκοπός	Ο δοκιμιογράφος κρίνει ή προσπαθεί να εκλαϊκεύσει επιστημονικά θέματα, διασαφηνίζοντας κάποια σημεία που δεν είναι κατανοητά, να μεταδώσει γνώσεις φιλτραρισμένες μέσα από τη δική του προσωπικότητα, να πληροφορήσει και τελικά να πείσει	O δοκιμιογράφος περιδιαβάζει ελεύθερα πάνω σε ένα θέμα και εκφράζει τις προσωπικές παρατηρήσεις, εκτιμήσεις και προβληματισμούς του που αντλεί από τη γενική πείρα της ζωής του
Τρόπος πειθούς	Επίκληση στη λογική ή στην αυθεντία	Eπίκληση στο συναίσθημα
Γλώσσα	Κυριαρχεί η αναφορική λειτουργία της γλώσσας	Κυριαρχεί η ποιητική λειτουργία της γλώσσας