Αποδεικτικό - Στοχαστικό Δοκίμιο

Κοινά χαρακτηριστικά: αποδεικτικού - στοχαστικού δοκιμίου

• Ο υποκειμενισμός αποτελεί σταθερό γνώρισμα σε όλες τις μορφές των δοκιμίων και συχνά ορισμένα δοκίμια παίρνουν τον προσωπικό τόνο του ημερολογίου ή της εξομολόγησης
• Άμεσο, οικείο ύφος που επιτυγχάνεται με τη χρήση προφορικών εκφράσεων και προσβλέπει στην επικοινωνία με τον αναγνώστη
• Ο τόνος ενός δοκιμίου εξαρτάται από το σκοπό του συγγραφέα. Μπορεί να είναι σοβαρός, όταν ο συγγραφέας θέλει να πληροφορήσει τον αναγνώστη, φιλοσοφικός ή σατιρικός, αν σκοπεύει να τον διδάξει, χιουμοριστικός, όταν θέλει να τον διασκεδάσει, να τον τέρψει.

 1. Το αποδεικτικό δοκίμιο και τα χαρακτηριστικά του

• Δίνεται έμφαση στην ανάλυση και επεξεργασία μιας ιδέας.
• Κυριαρχεί η λογική σε σχέση με το συναίσθημα.
• Η δομή είναι αυστηρή και προσεκτικά μελετημένη και υπηρετεί το σκοπό του συγγραφέα, δηλαδή την παρουσίαση ενός θέματος και την προβολή θέσεων ή εισηγήσεων.
• Η γλώσσα είναι κυριολεκτική, σαφής και ακριβής.
• Ο δοκιμιογράφος χρησιμοποιεί περισσότερο τις γνώσεις παρά τη φαντασία του, τη δεξιότητα τεκμηρίωσης των ιδεών του παρά τη συναισθηματική φόρτισή τους.
• Το ύφος του αποδεικτικού δοκιμίου είναι αντικειμενικό, χωρίς πρόθεση να εντυπωσιάσει, αλλά να πείσει για τη λογική ορθότητα των συλλογισμών.
• Κυριαρχεί ο διδακτικός τόνος.

 

2. Το στοχαστικό δοκίμιο και τα χαρακτηριστικά του.

• Συχνά το θέμα δεν γίνεται αντιληπτό από τον πρόλογο
• Οι επιμέρους ιδέες συνδέονται συνειρμικά
• Δεν υπάρχει ένα καθαρό διάγραμμα
• Ο δοκιμιογράφος περιδιαβάζει ελεύθερα στο χώρο των ιδεών
• Κυριαρχεί η μεταφορική (συνυποδηλωτική) χρήση της γλώσσας
• Συχνή η επίκληση στο συναίσθημα
• Η έμφαση δεν δίνεται τόσο στην πειθώ, όσο στην πληροφόρηση και στην τέρψη